آیا امسال اتفاق تازه‌ای می‌افتد؟

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)-رفت و آمد تجار بین‌المللی به ساختمان خیابان طالقانی این روزها به قدری افزایش یافته که تنظیم زمان برای پذیرش هیات‌های تجاری به کاری دشوار بدل شده است.

رفت و آمد تجار بین المللی به ساختمان خیابان طالقانی این روزها به قدری افزایش یافته که تنظیم زمان برای پذیرش هیات های تجاری به کاری دشوار بدل شده است. هفته گذشته رییس جمهور افغانستان نیز همراه با یک تیم اقتصادی به اتاق ایران رفت و با رییس پارلمان بخش خصوصی ایران به گفت وگو نشست. اشرف غنی خواهان سرمایه گذاری ایرانی ها در این کشور بود اما سایر میهمانان این ساختمان که از کشورهای غربی برای رایزنی اقتصادی به کشور می آیند خواسته معکوسی دارند و راه های سرمایه گذاری در ایران را مورد بررسی قرار می دهند. ایام پرکار پارلمان بخش خصوصی در شرایطی طلوع کرده است که سال ها بود با اعمال تحریم های اقتصادی، نشست های فعالان بخش خصوصی به دیدار با نمایندگانی از کشورهای چین خلاصه می شد. روس ها نیز پس از آنکه از سوی غرب مورد تحریم قرار گرفتند، رفت و آمد خود را با ایران افزایش دادند. پس از امضای تفاهم هسته یی در سوییس شرایط جدیدی در رایزنی های اقتصادی میان ایران و سایر کشورها ایجاد کرده است. امضای قرارداد با پژوی فرانسه، ابراز تمایل مقامات، آلمان، ایتالیا و سوییس برای رابطه اقتصادی با ایران و برگزاری نشست نفتی با مدیران شرکت های بزرگ در کنار ورود هیات های تجاری از ترکیه، هند و کشورهای غربی نشانه های جدیدی برای آغاز فصل جدید سرمایه گذاری خارجی در ایران به شمار می رود. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم به ویژه پس از شروع مذاکرات ژنو و حضور رییس جمهور در اجلاس داوس، شمار قابل توجهی از هیات های اقتصادی کشورهای جهان به ایران آمدند اما در عمل اتفاقی رخ نداد. آیا امسال از مرحله حذف می گذرد و اتفاق خاصی در عمل خواهد افتاد؟
به گزارش تعادل، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در مورد موج جدید ورود سرمایه گذاران خارجی گفت: «پس از مذاکرات لوزان واقعا استقبال فعالان اقتصادی سایر کشورها از ایران بسیار خوب شده است. در طول روزهای گذشته هیات های زیادی به ایران آمدند که خواهان گسترش روابط دوجانبه بودند و هفته گذشته هیات های بزرگی از عمان، هند و افغانستان وارد ایران شدند و طی مذاکراتی خواهان روابط بیشتر با ما بودند.»
محمود اسلامیان در ادامه افزود: «در هفته جاری نیز هیاتی از کشور سوییس به اتاق بازرگانی ایران آمدند و برای سرمایه گذاری مشترک گفت وگو های جدی انجام دادند. از سویی تعداد قابل توجهی از کشورها تقاضای ملاقات را به اتاق ایران ارایه کردند و قرار است با تمام کشورهایی که متقاضی سرمایه گذاری در ایران هستند نشست های تخصصی برگزار شود و آنها ضمن آشنایی با پتانسیل کشورمان همکاری جدید خود را آغاز کنند.»
وی ادامه داد: «اتاق ایران به لحاظ روابط اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ها در سایر کشورها مخصوصا کشورهای همسایه و مسلمان برنامه های متعددی دارد، بنابراین مذاکرات صورت گرفته می تواند ایران را به رونق سریع تجارت نزدیک کند.»
اسلامیان درخصوص محور اصلی مذاکرات بین کشورها اظهار کرد: «محور مذاکرات درباره سرمایه گذاری مشترک و رقابت کالایی بین کشورها است، در بخش سرمایه گذاری مشترک به دلیل آشنایی سرمایه گذاران خارجی با برنامه های بلندمدت ایران در حوزه حمل و نقل تقاضاهای زیادی وجود دارد. دومین مساله یی که سرمایه گذاران با جدیت پیگیری می کنند بخش نفت، گاز و پتروشیمی است. در توسعه حوزه فناوری اطلاعات هم پیشنهادهای خوبی برای همکاری ارایه شده است.»

یخ روابط از کی آب شد؟
«ستون های ساختمان تحریم، ترک برداشته است.» حسن روحانی ۱۷ ماه پیش که توافق ژنو به امضا رسید در کاخ ریاست جمهوری پشت تریبون قرار گرفت و از شکسته شدن ساختار تحریم ها سخن گفت. معنای دقیق کلام رییس جمهور شاید پس از سرازیر شدن گروه های اقتصادی از کشورهای غربی و شرقی به ایران نمایان شد. آن زمان رکورد جدیدی در ورود هیات های تجاری به کشور به ثبت رسید و اصطلاح صف بستن برای ورود به ایران از ضرب المثل به واقعیت بدل شد. گام دوم پس از توافق موقت ژنو در لوزان سوییس برداشته شد و این بار امیدواری ها به نهایی شدن توافق در تیرماه افزایش یافت تا تجار آدرس دقیق تری دریافت کرده باشند. تنها سه هفته از ۱۳ فروردین ماه سپری شده است اما موج ورود هیات های اقتصادی و سیاسی به ایران شتابی قابل توجه گرفته است. بلافاصله پس از شکل گیری تفاهم هسته یی بیژن نامدارزنگنه وزیر نفت ایران راهی چین شد تا رایزنی ها برای نحوه مراودات دو کشور پس از لغو تحریم ها را مورد بررسی قرار دهد. پس از آن هیات بلندپایه ترکیه یی با هدایت رییس جمهور این کشور راهی تهران شدند تا مذاکرات اقتصادی را دنبال کنند. وزیر امور خارجه نیز سفرهای خود را به کشورهای منطقه آغاز کرد و از قزاقستان پیامی را به کشورهای اروپایی صادر کرد: «ایران می تواند تامین کننده اصلی گاز اروپا باشد.» این اظهارنظر ظریف نشان داد که نگرانی های روسیه برای شکل گیری توافق هسته یی بی راه نبوده است. آنها می دانند که بهبود روابط ایران و غرب می تواند موقعیت انحصاری روسیه در فروش گاز به اروپا را تهدید کند و این موضوع معادلات جدیدی را در نظر اقتصادی وسیاسی در منطقه و جهان رقم خواهد زد. از سوی دیگر کشورهای اروپایی که سابقه همکاری اقتصادی در دوران پیش از تحریم را با ایران دارند، پالس های مثبتی برای از سرگیری روابط ارسال کرده اند. این کشورها گروه های تجاری خود را بارها به ایران فرستاده اند و مذاکراتی برای تنظیم پیش قرارداد همکاری ترتیب داده اند تا به محض لغو تحریم ها با امضای آن، از سایر رقبای خود پیش بیفتند. این اتفاق در مورد قراردادهای نفتی و سرمایه گذاری های مشترک نیز رخ داده است. برخی اخبار حکایت از آن دارد که ایران تفاهمنامه تهاتر نفت و کالا با روسیه را معطل نگاه داشته تا در صورت لغو تحریم ها روش دیگری را در پیش بگیرد. هم زمان مذاکرات با شرکت های بزرگ نفتی برای سرمایه گذاری در میادین نفتی ایران در دستورکار قرار گرفته است. نشست های داخلی و بین المللی زیادی با طرف های غربی به طور موازی با مذاکرات هسته یی در جریان است که بسیاری از آنها بدون اطلاع رسانی انجام می شود.

امریکایی ها چطور از ایران سر درآوردند؟
داستان دنباله دار دیدارهای دوجانبه ظریف و کری در مسیر مذاکرات هسته یی آنچنان طولانی شده بود که برخی گمانه زنی ها از تعمیم مذاکرات به روابط دو کشور پس از پایان مناقشه هسته یی حکایت داشت. تعدادی از تحلیلگران اقتصاد سیاسی چنین برآورد کرده اند که برخی اختلافات داخلی ۱+۵ در مسیر مذاکراه هسته یی ریشه در مسایل اقتصادی دارد چراکه اروپایی ها با خروج از ایران پس از اعمال تحریم ها، منافع اقتصادی خود را از دست دادند اما امریکا عملا رابطه یی با ایران نداشت که خدشه یی به آن وارد شده باشد اما آن طور که پیش بینی ها نشان می دهد پس از تفاهم هسته یی امریکا نیز ورود مستقیم به بازار ایران را در برنامه قرار خواهد داد. نشانه هایی از این موضوع در جریان مذاکرات نیز دیده شد تا مذاکرات دوجانبه ظریف و کری پس از نخستین تماس تلفنی روسای جمهور دو کشور معنای جدیدی پیدا کند. این گمانه زنی ها نخستین بار پس از ایجاد ارتباط میان ایرلاین های هوایی کشور با شرکت های امریکایی برای خرید قطعات هواپیما، تقویت شد. در این مدت برخی اخبار از احتمال ورود خودروسازان امریکایی به ایران حکایت داشت تا جایی که ساسان قربانی دبیر انجمن خودروسازان اعلام کرد که شرکت های خودروسازی امریکایی پیام هایی برای ورود به ایران داده اند. این اخبار و شایعات اما زمانی به واقعیت نزدیک شد که یک هیات تجاری از امریکا وارد تهران شدند تا اتفاقی تازه را رقم زده باشند.

چند هیات تجاری به ایران آمدند؟
در طول ۱۷ ماهه گذشته از توافق ژنو ۱۰۳ هیات تجاری برای همکاری اقتصادی با ایران اعلام آمادگی کرده اند. در همین مدت رکوردهای جدیدی از نظر تعداد اعزام تیم های اقتصادی از کشورهای خارجی و بزرگی این هیات ها به ثبت رسیده است. هیات ۱۴۰ نفره فرانسوی به نمایندگی از ۱۱۴ شرکت که بهمن ماه ۹۲ به ایران سفر کرد رکورد بزرگ ترین هیات تجاری اعزام شده به ایران را جابه جا کرد تا این موضوع در رسانه های دنیا نیز بازتاب گسترده یی داشته باشد. طی دو سال گذشته همچنین ٤٦ هیات اقتصادی از ایران به کشورهای مختلف اعزام شده اند. در این زمان بیش از ۸۰۰ تاجر و بازرگان ایرانی در قالب این هیات ها با مجوز رسمی سازمان توسعه تجارت ایران به ۲۰ کشور دنیا سفر کردند و در مقابل در دو سال گذشته ۵۷ هیات با دو هزار و ۱۰۰ تاجر و فعال اقتصادی از کشورهای مختلف پذیرش شده اند.

شرکای اروپایی از راه می رسند
از آلمان به عنوان اصلی ترین شریک تجاری ایران در دوران قبل از تحریم یاد می شد. در این میان این کشور به دنبال آن است که در دوره جدید نیز این نقش را ایفا کند. در سال جاری هیاتی تجاری وارد کشور شدند و با برخی مدیران اقتصادی و مسوولان اتاق های بازرگانی دیدار کردند. براساس آمارهای گمرک حجم صادرات آلمان به ایران سالانه حدود دومیلیارد و ۲۴۵میلیون دلار و حجم واردات این کشور از ایران هم ۳۳۵ میلیون دلار است. به تازگی هیاتی از سوییس نیز به تهران سفر کرده اند و ۳ روز در تهران اقامت خواهند داشت. همچنین یک هیات تجاری مرکب از روسای ۲۰ شرکت و تاجران جمهوری چک با هدف شناسایی فرصت های سرمایه گذاری در ایران و بهبود روابط اقتصادی دوجانبه، ۲۲ شهریور ماه به ایران سفر خواهد کرد. نمایندگان شرکت های خودروسازی اشکودا اوتو و تاترا و شرکت اشکودا ترانس پورچین و کارخانه بافندگی فیبا از افراد حاضر در این هیات بودند. ازسوی دیگر، پائولو جنتیلونی، وزیر خارجه ایتالیا خاطرنشان کرد بسیاری از کشورها مایل به ازسرگیری روابط با تهران بعد از رفع تحریم ها هستند و رم جزو نخستین کشورهایی خواهد بود که پیوندهای اقتصادی با تهران را بار دیگر آغاز خواهد کرد.
اتحادیه اروپا در حال حاضر با ۲۸عضو و جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ میلیون نفر، بیش از ۳۰ درصد تجارت جهانی را دراختیار دارد و یکی از مصرف کنندگان عمده نفت و گاز در جهان است و از آنجا که ایران به عنوان نخستین دارنده منابع انرژی فسیلی جهان با بیش از ۱۷ درصد گاز و ۱۲ درصد نفت جهان یا معادل ۴۰۰ میلیارد بشکه نفت می تواند یک شریک باثبات اقتصادی برای یکدیگر بوده و فرصت های مهمی را برای تجارت و سرمایه گذاری دراختیار یکدیگر قرار دهند.

منبع: اقتصاد ایرانی