پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)-یک
اقتصاددان آلمانی با اشاره به تجربه کوبا تاکید کرد حتی در صورت توافق آمریکا با
ایران در مسئله هسته ای و به نتیجه رسیدن مذاکرات، در قالب بهانه های دیگر تحریم
ها باقی خواهد ماند.
ویلیام
انگدال (William
Engdahl) اقتصاددان سیاسی آلمان است که بیش از سی سال به عنوان متخصص
مسائل استراتژیک و ژئوپلتیک جهانی را تحلیل و تجزیه کرده است. وی نویسنده پرفروشترین
کتاب بین المللی در حوزه نفت و جغرافیای سیاسی با عنوان" یک قرن جنگ: سیاست
نفتی انگلیسی-آمریکایی" است که به بسیاری از زبانهای دنیا از جمله فرانسوی،
انگلیسی، چینی، روسی، چک، کره ای، ترکی، کرواتی، اسلوونیایی و عربی منتشر شده است.
از جمله نوشته های دیگر ویلیام میتوان به کتاب"خدایان پول: وال استریت و
مرگ قرن آمریکا" اشاره کرد که در سال 2010 چاپ شد. از دیگر کتب معروف و پرفروش
وی"دانه های تخریب: دستور پنهان جهت دستکاری ژنتیکی" است که به رابطه سه
قدرت روغن، مواد غذایی و کنترل پول می پردازد.
ویلیام
انگدال پس از تحصیل در رشته سیاست در دانشگاه پرینستون آمریکا، و تحصیلات تکمیلی
در اقتصاد تطبیقی در دانشگاه استکهلم، به عنوان یک اقتصاددان مستقل و روزنامه
نگار محقق در نیویورک و اروپا مشغول به کار شده است. عمده موضوعات مورد علاقه
انگدال سیاست انرژی در ایالات متحده آمریکا و در سراسر جهان، سیاست اتحادیه اروپا
در خصوص مواد غذایی، انحصار تجارت دانه، سیاست صندوق بین المللی پول، اوراق قرضه در
جهان سوم، صندوق های تامینی و بحران آسیا است. وی به طور منظم با نشریات و رسانه
های اقتصادی و سیاسی بین المللی از جمله آسیا تایمز، شبکه تلویزیونی روسیه (RT)،
گلوبال ریسرچ(GlobalResearch)،
همکاری دارد.
ویلیام
انگدال در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم
تحلیل خود را از روند مذاکرات ایران با 5+1 و نوسانات اخیر در قیمت نفت و بازار
انرژی ارائه کرده است.
تسنیم: آقای ویلیام انگدال دیدگاه شما در خصوص تحریم اقتصادی
ایران چیست؟
انگدال: آنچه که مشخص
است این است که تحریم های آمریکا علیه ایران تحت قوانین بین المللی و قانون جنگ
غیر قانونی هستند، همان گونه که تحریم روسیه در حال حاضر نیز غیرقانونی است.
تسنیم: با توجه به آنچه که تاکنون در روند مذاکرات پیش رفته آیا
این احتمال وجود دارد که مذاکرات هسته ای ایران با 5+1 به نتیجه برسد و تحریم های
غرب علیه ایران لغو گردد؟
انگدال: برای
آنکه بتوانیم دقیقا به این سوال پاسخ دهیم باید دارای اطلاعات خاص باشیم. منشا
تحریم ها علیه ایران واشنگتن و بخش واحد جنگ مالی وزارت خزانه داری آمریکا است.
اتحادیه اروپا بسیار علاقه مند است که مجددا روابط اقتصادی و تجارت خود با ایران
را از سر گیرد. تا زمانی که واشنگتن توسط بانک های وال استریت و مجتمع های نظامی –
صنعتی کنترل می گردد شما می توانید برخی از بهانه جویی ها را پیش بینی کنید. حتی
در صورت توافق آمریکا با ایران در مسئله هسته ای و به نتیجه رسیدن مذاکرات، در
قالب بهانه های دیگر تحریم ها باقی خواهد ماند. نمونه مثال و شاهد این واقعیت کوبا
است. شما با نگاه به رفتار غرب با کوبا می توانید به این نتیجه برسید.
تسنیم: آیا تحریم اقتصادی ایران به ضرر خود آمریکا نیز است؟ به
بیان بهتر آیا تحریم های اقتصادی علیه ایران تاثیری بر اقتصاد آمریکا دارد؟
انگدال: اگر منظور
شما این است که تحریم های اقتصادی که غرب علیه ایران وضع کرده آیا بر اقتصاد
آمریکا نیز تاثیر گذار است که در پاسخ باید بگویم نه این گونه نیست. تحریم وزارت
خزانه داری آمریکا علیه ایران عملا هیچ تاثیری بر اقتصاد ایالات متحده ندارد چرا
که اقتصاد آمریکا بزرگ است.
تسنیم: اگر بخواهیم از منظر هزینه فایده به تحریم های اقتصادی
علیه ایران بنگریم و از این منظر تحلیل کنیم به نظر شما تحریم های اقتصادی علیه
ایران بیشتر به نفع آمریکا است یا ایران؟
انگدال: زمانی
که دو سال گذشته به تهران سفر کرده بودم به پاسخ این سوال شما پی بردم. مشاهدات و
تحلیل من از شرایط گویای آن است که تحریم های اقتصادی علیه ایران بیشتر به نفع
ایران بوده است تا آمریکا. تحریم های اقتصادی باعث شده تا ایرانیان بیشتر بر
توانمندی داخلی خود اتکا نمایند. تحریم شما را مجبور می کند به سمت خوداتکایی حرکت
کنید. تحریم های اقتصادی باعث شده تا ایران اجازه ندهد اقتصادش، صنایع اش،
کشاورزی اش به سبب واردات ارزان قیمت غربی نابود شود. مانند بسیاری از کشورها در
آسیا، آفریقا، جنوب امریکا که متکی به خود حرکت می کنند و کمتر وابسته به بیرون می
باشند. تحریم ها بهترین فرصت است تا ایران را مجبور نماید ظرفیت های بسیار گسترده
داخلی خود را توسعه دهد وضعیت اعتباری خود را کنترل نماید و دیگر بنده و تسلیم
سیستم دلاری دنیا نشود هرچند که این سیستم نیز در حال ورشکسته شدن است.
تسنیم: برخی بر این عقیده اند که کاهش قیمت نفت در ماه های اخیر
یک اقدام سیاسی بوده به نفع غرب و علیه ایران و روسیه بوده است. به بیان بهتر
آمریکا به دنبال آن است با همکاری عربستان سعودی در جهت صدمه زدن به ایران و روسیه
قیمت را پایین نگه دارد؟
انگدال: بله،
البته همینطور است. من هم موافقم که این اقدام، یک حرکت سیاسی در جهت آسیب زدن به
ایران و روسیه است. این اتفاق تکرار همان رویدادی است که جورج شولتز و معاون رئیس
جمهور بوش در سال 1986 آن را انجام دادند. در آن سال آمریکا با همکاری عربستان
سعودی بازار نفت را اشباع کردند و قیمت نفت را در هر بشکه 10 دلار کاهش دادند که
این موضوع منجر به ورشکسته شدن اتحاد جماهیر شوروی شد. در همان زمان جماهیر شوروی
در جنگ افغانستان در برابر مجاهدین اسامه بن لادن که آمریکا حامی آنان بود قرار
داشت.
اما سیاست
واشنگتن در زمان کنونی بسیار احمقانه است. چرا که واشنگتن این را در نظر نگرفته که
عربستان سعودی می تواند با عرضه نفت ارزان صنعت"شل نفت" آمریکا را که در
رقابت با آنان است، از بین ببرد. در حال حاضر زمان برای اوباما و واشنگتن بسیار
دیر شده است. کیفیت فکری مردم امروز آمریکا در بوروکراسی موجود در این کشور حتی
نسبت به افراد سه دهه گذشته به علت درک ضعیف آنان از تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و
استراتژی بسیار پایین است.
توجه
داشته باشید که برخی از افراطی ترین افراد که در شکل گیری سیاست خارجی ایالات
متحده سهیم هستند از جمله برژینسکی و کیسینجر اوباما را از جنگ با روسیه منع کرده
اند. این افراد حداقل درکی از تاریخ دارند. نومحافظه کارانی همچون ویکتوریا نولند
در وزارت امور خارجه و یا اشتون کارتر، وزیر دفاع، فاقد عمق و درک از وضعیت کنونی
هستند لذا آنها برای کشور خود و همچنین جهان بسیار خطرناک می باشند.
تسنیم: مسلما کاهش قیمت نفت بر اقتصاد برخی از کشورها از جمله
صادرکنندگان نفت خام تاثیر منفی خواهد گذاشت. حال سوال این است که آیا نوسان در
قیمت نفت بر اقتصاد آمریکا هم تاثیرگذار است؟
انگدال: جان کری،
وزیر امور خارجه آمریکا، با پادشاه عربستان در سپتامبر گذشته و در کشور عربستان
ملاقاتی داشت. وی در این ملاقات پیشنهاد سقوط قیمت نفت را برای ایجاد فشار شدید به
ایران و در درجه اول به روسیه ارائه می دهد چرا که روسیه به عنوان تنها قدرت بزرگ
نظامی است که می تواند هژمونی نظامی پنتاگون را تهدید کند و آن را به چالش بکشد.
اگر روسیه
تسلیم شود _ که من معتقدم تسلیم نخواهد شد _ جهان فعلی سقوط خواهد کرد؛ ایران
ایزوله و نابود خواهد شد چین نیز نابود خواهد شد و همچنین کل ساختار جدید چند قطبی
کنونی که مخالف با هژمونی تمامیت خواه عریان انگلیس و آمریکا است با شکست ویران
کننده ای مواجه خواهد شد.
به
طور طعنه آمیز، شوک نفتی عربستان سعودی از سال گذشته تاکنون اثر مخربی بر صنعت
بزرگ و جدید "شل نفت" در داکوتای شمالی، تگزاس، کالیفرنیا و مانند اینها
داشته است. برآورد کرده ام که اگر این مسئله و روند تا 3 الی 6 ماه ادامه بیابد ما
شاهد ورشکستگی شرکت های نفتی و نکول بیش از 1 تریلیون دلار وام شرکت های نفتی و
اوراق قرضه قدیمی خواهیم بود. تاکنون شرکت های "شل نفت" به طور سیل آسا
نفت خود را در بازار سرازیر کرده اند تا بتوانند با پول هایی که دریافت می کنند
مانع از معوقه شدن وام های خود در آینده شوند و به این بحران خاتمه دهند. پسران
بزرگ نفتی دنیا از جمله اکسون موبیل، شورون، BP،
شل نیز می توانند در شرایط به وجود آمده موج سواری کنند چرا که آنان سرمایه داران
بزرگ و جهانی هستند.
تسنیم: اعضای اوپک آیا می توانند در مقابل قدرت آمریکا اقدام
همگرا صورت دهند؟
انگدال: واشنگتن
با دامن زدن به درگیری سنی-شیعه که به طور ویژه از اواخر سال 2010 و مصادف با آغاز
انقلاب های عربی شروع کرد، قصد داشته تا بین اعضای اوپک در خاورمیانه اختلال و
آشفتگی ایجاد نماید تا بتواند کنترل مستقیم ارتش ایالات متحده را بر کل منطقه
مستقر کند. در مقابل اگر کشورهای عضو اوپک منابع مالی خود در شبکه ایجاد شده
بانکداری اسلامی مستقل از ربا غربی و بدهی برده داری غرب ادامه و بین کشورهای
مسلمان دیگر توسعه دهند در طی چند سال دلار تبدیل به یک ارز بی ارزش خواهد شد و
این مسئله همانند تشکیل "بریکس" واشنگتن را تهدید خواهد کرد.
به خاطر
سپردن این مسئله مفید است که هژمونی واشنگتن بر پایه دو موضوع است: اول کنترل پول
از طریق وال استریت و دلار به عنوان ارز ذخیره جهان و دوم قدرت نظامی. کنترل پول
در نتیجه قماربازی سفته بازان و مقررات زدایی احمقانه بانک ها تحت قانون آلن گرینسپن
در فدرال رزرو در حال فروپاشی است به طور اجتنناب ناپذیری به بحران مالی سال 2007-
منجر شده است. پس از آن "راه حل" نظامی است که سهم بیشتری در هژمونی
آمریکا نسبت به قدرت مالی دارد. چرا که قدرت مالی اهرم بسیار ضعیف برای ادامه فشار
و سلطه بر جهان و یا به قول بوش و دیوید راکفلر تداوم نظم نوین جهانی است.
من می
دانم که برخی از مردم در ایران بر این باورند که اسرائیل و صهیونیست ها گردانندگان
اصلی واشنگتن و وال استریت هستند. اما، تحقیقات و مطالعات بیش از چند دهه من نشان
می دهد که ما با یک قدرت خام که توسط افراد بی عاطفه ای همچون راکفلر، سوروس،
نتانیاهو، شلدون ادلسون، جورج بوش، بیل کلینتون، بیل گیتس روبرو هستیم. برای این
افراد دین لباس مبدل برای مخفی کردن نیات آنان است تا بتوانند رقبای خود را نابود
و ثروت هنگفتی کسب نمایند.
تسنیم: آیا ممکن است که نوسانات اخیر در بازار نفت، حاصل دستکاری
نهادهای مالی غربی از جمله گلدمن ساکس باشد؟
انگدال: نهادهای
مالی قدرتمند آمریکا از جمله گلدمن ساکس نقش مهمی در قیمت نفت به ویژه در شرایط
تشدید نوسانات قیمت در بازار از طریق کنترل بازار آتی(futures)
ایفا می کنند. اما آنها قادر به ایجاد تغییرات و نوسانات بلند مدت نیستند. البته
سعودی ها با عرضه نفت مازاد خود به بازار و فروش آن به چین و آسیا در سپتامبر
گذشته سبب نوسانات در بازار نفت در بلندمدت شده اند.
تسنیم: به نظر شما آیا کاهش قیمت نفت برای ایران یک تهدید است یا
فرصت؟
انگدال: به
نظر من این اتفاق یک فرصت فوق العاده برای ایران است. این اتفاق یک فرصت فوق
العاده برای ایجاد سیستم جدید عادلانه بازرگانی بین المللی است. به نظر من این
مسئله فرصت مناسبی برای قیمت گذاری نفت بر مبنای غیردلار است. مادامی که مبنای
قیمت گذاری نفت دلار است، امپراتوری دلار همچنان در حال تقویت و حمایت است و این
به معنای نابودکردن خود می باشد. در اینجا چین، روسیه و دیگران در حال ایفای نقش
مهم در قیمت گذاری با ارزهای محلی هستند که نتیجه این کار خارج کردن اقتصاد داخلی
از وابستگی به دلار است.
امروز
تنها عواملی که از وضعیت بدهی سیستم دلاری آمریکا حمایت می کنند و مانع از فروپاشی
این سیستم شده است، فروش نفت به دلار، قاچاق و فروش مواد مخدر در سراسر جهان به
دلار و ارتش ایالات متحده در سراسر جهان به عنوان پلیس جهانی هستند. به اعتقاد من
سیستم کنونی دلار یک سیستم بسیار شکننده است.
تسنیم: شما چه پیشنهادی برای مسئولان اقتصادی ایران در جهت
استفاده حداکثری از فرصت کاهش قیمت نفت دارید؟
انگدال: ایران یک
سرزمین فوق العاده با مردم خونگرم و هوش فراوان و همچنین منابع اقتصادی گسترده
است. اگر من مسئول دولت در ایران بودم به طور مستقیم در هر منطقه مختص به آن منطقه
برنامه ریزی می کردم. اگراین مسئله در حال حاضر وجود ندارد، شهروندان محلی را به
تعامل با مسئولان اقتصادی منطقه خود ترغیب می کردم تا با همکاری و گفت و گو با
یکدیگر اولویت های اقتصادی بومی منطقه خود را در یک دوره 5 ساله تعریف نمایند.
(این برنامه ریزی و هدف گذاری نباید سفت و سخت بلکه انعطاف پذیر بایستی
باشد.) سپس وزرای دولت خواسته ها و نیازهای مردم را بررسی و در تحقق آن کوشا
باشند. به اعتقاد من راه حل های غربی در مورد ایران مفید و موثر نیست.
منبع: تسنیم