یک تحلیل... سال 94 ، پس از برداشته شدن تحریم .....

سال 1393 سال رکود بود و بیم و امید اما سال 1394 خوشبختانه با امیدواری شروع شده است ، امیدواری نسبت به رفع تحریم ها و کاهش تنش ها . بسیاری از اقتصاددانان برای سال جدید با توجه به تحولات پیش رو سناریو های مختلفی را تعریف کرده اند ، البته همه آنها بر اساس پیش فرضهای اقتصادی موجود ، با پذیرفتن این مطلب که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید و توافق بین 1+5 و ایران صورت خواهد گرفت ، تحلیل های خودشان را ارائه داده اند این پیش فرض ها عبارتند از :

1-قیمت نفت حداکثر هر بشکه 50 دلار تا پایان سال 94 خواهد بود

2-ادامه کاهش قیمت مواد اولیه در سطح جهان

3-کسری بودجه در اقتصاد ایران

4-ادامه سیاست دو نرخی بودن ارز

دو نگاه در مجموعه صحبت ها دیده میشود

نگاه بدبینانه می گوید

1-با برطرف شدن تحریم ها صادرات نفت ایران به سادگی آزاد نخواهد شد اما بازار نفت در مقابل آن واکنش نشان خواهد داد و با عرضه نفت ایران ممکن است قیمت نفت در بازار جهانی تا 20 دلار هر بشکه هم پایین بیاید .

2- قیمت مواد اولیه در سراسر دنیا در حال کاهش است و به همین علت احتمال آنکه یک بحران جهانی بدتر از آنچه در سال 2008 اتفاق افتاد صورت بگیرد وجود دارد . این دیدگاه در خود امریکا هم قوی است ، تا آنجا که وارن بافت پیش بینی کرده است که ارزش بورس کالا در امریکا در سال جاری میلادی تا 50 درصد افت خواهد کرد .

3-اقتصاد ما کالا پایه است و به همین علت هر نوسانی در قیمت کالا در جهان به شدت روی اقتصاد ما تاثیر خواهد گذاشت در صورتی که صادرات غیر نفتی ما با باز شدن سویفت افزایش یابد ، این افزایش از نظر مقداری خواهد بود نه از نظر قیمتی بنابراین ایجاد سرمایه برای تولیدکننده نمی نماید .

4-باز شدن سویفت و آزاد شدن نقل و انتقال پول به سرعت صورت نخواهد گرفت و حداقل سه ماه زمان میبرد .

5-نرخ بهره به علت مسایل پولی و مالی و حساسیت دولت نسبت به تورم به سادگی کاهش نخواهد یافت . باتوجه به فاصله تورم و نرخ بهره ، و اصرار دولت بر کنترل تورم ، تولید به سادگی فعال نخواهد شد.

6-با توجه به روند صعودی ارزش دلار در بازارهای جهانی قیمت ارز بالا خواهد رفت .

7-بلوکه شدن پول در بخش مسکن باعث کاهش سرعت چرخش پول از یک طرف و کاهش تقاضای واقعی آن شده است .تا مسکن فعال نشود اقتصاد راه نخواهد افتاد.

8-با توجه به رکود سال گذشته و نرخ بهره بالا اکثر بدهکاران بزرگ توانایی بازپرداخت بدهی خود را به بانک ها در امسال نخواهند داشت . بنابراین بحران بانکی را باید اول بر طرف کرد.

نگاه خوشبینانه می گوید

1-درآمد ارزی ایران با رفع تحریم ها افزایش خواهد یافت، صادرات نفت بین 500 تا یک میلیون بشکه در روز می تواند افزایش یابد بنابراین درآمد حاصل از صادرات نفت به 32 تا 36 میلیارد دلار در سال 94 با توجه به نرخ 50 دلاری هر بشکه نفت خواهد رسید .

2- با برداشته شدن تحریم ها پولهای بلوکه شده ایران در کشورهای خارجی آزاد خواهد شد حجم این دارائیها حداقل به 30 میلیارد دلار می رسد ، این هم باعث رونق اقتصادی در ایران      می گردد .

3- با برداشته شدن تحریم ها امکان سرمایه گذاری در بخش گاز فراهم می شود با افزایش صادرات گاز و میعانات گازی با نرخ های امروز ، درآمد ایران حداقل سالانه 30 میلیارد دلار بالا خواهد رفت .

4- دولت در اولین قدم ، اقدام به سرمایه گذاری در افزایش ظرفیت و بهره برداری در بخش نفت و گاز خواهد کرد این ایجاد تقاضا برای بازار کار می نماید .

5- با آزاد شدن پولهای ایران دولت که 78 هزار میلیارد تومان در جمع بدهکاری به سیستم بانکی و شرکت ها و غیره دارد می تواند بدهی های خود ، یا بخشی از آنها را بپردازد که این امر باعث بهبود وضعیت اقتصاد داخلی میگردد .

6- با گشایش وضعیت اقتصادی نرخ بهره کاهش می یابد و تولید افزایش خواهد یافت .

7- با برداشته شدن تحریم ها تقاضای خفه شده در دو سال گذشته آزاد می شود این به سرمایه گذاری و افزایش تولید کمک خواهد کرد .

جمع بندی

هر جمع بندی بدون توجه به نقش دولت و سیاست هایش می تواند بی نتیجه باشد چرا که دولت بزرگترین تولیدکننده و بزرگترین مصرف کننده است . سیاست های خصوصی سازی هم برای کوچک کردن حجم فعالیت های اقتصادی دولت تابحال جواب نداده است ، چرا که خصوصی سازی بدون آزاد سازی اقتصادی بوده است و تا آزاد سازی صورت نگیرد خصوصی سازی بی معنا خواهد بود .

آنچه مسلم است اینست که تحریم ها به تدریج برداشته خواهد شد نه به یکباره . حتی اگر همه تحریم ها یک شبه لغو شود دولت ایران به درستی اجازه نمی دهد آزاد سازی ناشی از رفع تحریم ها به یکباره صورت بگیرد ، چرا که زیر ساخت های ما در خلال ده سال گذشته با شرایط فعلی دنیا بسیار فاصله گرفته است. به طور مثال سیستم بانکی ما که نقش کلیدی در فعالیت اقتصادی دارد آماده پذیرایی از این جهش نیست ، قوانین پولشویی در دنیای امروز بسیار جدی تر از ده سال گذشته رعایت می شود بنابراین باز شدن ارتباط شبکه بانکی ما با خارج به معنای انضباط بیشتر این سیستم است ، همین جاست که مشکل اصلی ما شروع   می شود . برداشته شدن تحریم ها و سرازیر شدن سرمایه و کالا به سمت ایران مثل آمدن یک مهمان غریبه والا مقام به خانه ای است خاک گرفته . محققاً خانه تکانی ریزش هایی در پی دارد !!!

1- آنچه مسلم است اینست که تاثیر روانی قضیه به سرعت روی نرخ ارز خودش را نشان خواهد داد و باعث پایین آمدن قیمت دلار خواهد شد ولی دولت و بازار به سرعت آن را جمع خواهند کرد .

2- به دنبال آن تقاضای خفه شده یا در انتظار مانده است . این تقاضا در 16 ماه گذشته بیکار نشسته و دارایی خودش را بصورت سپرده در بانک ها گذاشته است آنچه مهم است واکنش این تقاضاست .

3- برداشته شدن تحریم ها باعث دلگرمی و امید به فعالیت های اقتصادی میگردد در نتیجه فعالان اقتصادی که سرمایه های خود را در موسسات مالی به امید بهره های بالاتر سپرده گذاری کرده اند به دنبال دریافت سرمایه های خود از این موسسات خواهند بود بعید نیست در آینده ای نزدیک بسیاری از این موسسات با مشکل روبرو شوند .

4- با توجه به پایین بودن قیمت نفت حتی با برداشته شدن تحریم ها کسری بودجه وجود خواهد داشت در نتیجه قیمت ارز بالا خواهد رفت .

بالا رفتن نرخ ارز تنها ناشی از کسری بودجه نیست بلکه

اولاً دولت خود نرخ ارز مبادله ای را از 2650 تومان به 2850 تومان افزایش داده این به معنای افزایش حداقل 10 درصدی نرخ ارز است

دوماً ارزش جهانی دلار رو به بالاست

سوماً افزایش تقاضا در بازار داخلی باعث بالا رفتن تقاضای ارز و طبعاً قیمت آن خواهد بود

5- در صورت ورود پولهای بلوکه شده به اقتصاد ایران حجم پایه پولی افزایش می یابد و همین امر منتهی به تورم و افزایش نرخ ارز خواهد شد

6- از آنجا که در طول دو سال گذشته حجم عرضه مسکن بسیار بالا رفته ولی تقاضایی نبوده است قیمت مسکن نمی تواند افزایش یابد و حداقل تغییر نرخ آن معادل نرخ تورم می تواند باشد .

7- از آنجا که برداشته شدن تحریم ها تنها یک مقوله اقتصادی نیست بلکه تمام ساختار منطقه از نظر سیاسی و اقتصادی در طول سه سال آینده تغییر خواهد کرد بنابراین استراتژی بلند مدت کارآیی نخواهد داشت .

8- با توجه به ورود ایران به صحنه بین المللی باید از روشهایی استفاده کرد که درآمد ارزی ایجاد خواهد کرد .

9- سیاست های مالیاتی دولت در سال آینده نه فقط به علت نیاز دولت بلکه به علت ضرورت انضباط اقتصادی و پیشبرد برنامه های اقتصادی شدیدتر و دقیق تر اعمال خواهد شد در این میان توجه به قوانین پولشویی ضروری است .

م. چیت ساز

پایگاه خبری تحلیلی فولاد(ایفنا)

لطفا جهت برقراری تماس ، اظهار نظر و انعکاس  دیدگاه خود(در صورت تمایل)، با ما تماس حاصل فرمایید :

ایمیل: info@ifnaa.ir      فکس: 88822939