پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)-ری
دالیو، مدیر صندوق سرمایه‌گذاری آمریکا، 30 ژوئن در داووس اعلام
کرد که سخن از پایین آوردن ارزش پول برای جبران ناکارآمدی اقتصاد، «به دور از ادب
است». او احتمالا کمی از زمانه خود عقب است.
رهبران
دنیا به تازگی به راحتی و بی‌پرده در مورد برنامه‌هایی که برای پایین آوردن ارزش
پول کشورهای‌شان درنظر گرفته‌اند، صحبت می‌کنند. متئو رنزی، نخست‌وزیر
ایتالیا، در هفته جاری به وال‌استریت ژورنال اعلام کرد «آرزوی» وی برابری نرخ دلار
و یورو بوده است. به‌تازگی، صادرات ایتالیا رشد داشته است، در 11 ماه اولیه سال 2014،
میزان صادرات این کشور به میانگین 2/33 میلیارد یورو رسیده که این رقم نسبت به سال
2013، 7/1 درصد رشد داشته است اما رنزی امیدوار است حمایت بیشتر بانک مرکزی اروپا
بتواند بهره‌وری کمتر نیروی کار در این کشور نسبت به آمریکا را جبران کند. بهره‌وری
نیروی کار در ایتالیا، 8/72 درصد بهره‌وری نیروی کار در آمریکاست. جای تعجب
نیست که عبارت «جنگ ارزی» به عبارت مصطلحی تبدیل شده است. در داووس گری کوهن، رئیس
گلدمن ساکس، می‌گوید جنگ ارزی از دو سال پیش، زمانی که نخست‌وزیر ژاپن، شینزو آبه
شروع به پایین آوردن ارزش ین کرد، آغاز شد. پس از آن، اروپایی‌ها آن را حس کردند و
شروع به پایین آوردن ارزش یورو کردند اما امروز دوباره توپ در زمین ژاپنی‌هاست و
آمریکا «تنها نشسته است و شاهد بالا رفتن ارزش دلار است، به‌دلیل اینکه همه کشورها
در حال پایین آوردن ارزش پول‌شان هستند.» به‌تازگی تنها سوئیس با آمریکا همراه شده
است. کوهن به کنایه می‌گوید «خوشحال هستیم که سوئیس را در این
سمت الاکلنگ داریم.» داده‌های اقتصادی، سخنان کوهن در مورد دینامیک رقابت ارزی را
تایید می‌کند. صادرات ژاپن در سال‌های 2011 و 2012 با کاهش مواجه بوده است و از
زمان تنزل ارزش پول این کشور که توسط آبه صورت گرفت، صادرات رو به افزایش گذاشت.
از آنجا که بانک مرکزی اروپا در مورد به‌کارگیری سیاست‌های محرک اقتصادی بیشتر
تردید کرد، صادرات منطقه یورو راکد ماند بنابراین براساس شاخص‌های وزنی بلومبرگ،
دلار آمریکا در سال‌جاری در مقابل سبد ارزهای سایر کشورهای توسعه‌یافته، رشدی
معادل 83/2 درصد داشته است. یورو 88/4 درصد کاهش ارزش را تجربه کرده و این در حالی
است که برنامه تسهیل کمی بانک مرکزی اروپا با وجود تصویب هنوز اجرایی نشده است.
تنها صحبت از تسهیل کمی، به صادرکننده‌های اروپایی مزیت رقابتی بخشیده است.
بنابر گزارش اکونومیست در ژانویه 2015، شاخص بیگ‌مک نشان می‌دهد که
یورو همچنان نسبت به دلار ارزش کمتری دارد، در حالی‌که همین شاخص، در جولای ارزش
بالاتر یورو نسبت به دلار را نشان می‌داد. این استاندارد البته دقیق نیست، اما
نشان می‌دهد برنامه بانک مرکزی اروپا برای پایین‌تر آوردن ارزش یورو، ممکن است بیش
از حد مورد نیاز باشد. اروپا ممکن است مزیت رقابتی صادراتش را افزایش دهد، اما این
افزایش می‌تواند به قیمت ایجاد تورم تمام شود. در سال 2013 با شروع اجرای سیاست‌های
شینزو آبه، خزانه‌داری آمریکا نسبت به آغاز جنگ ارزی توسط ژاپن ابراز نگرانی کرد و
خزانه‌داری آمریکا در آوریل همان سال در گزارشی به کنگره اعلام کرد «ما همچنان
ژاپن را وادار خواهیم کرد تا طبق تعهداتش در نشست‌های جی-7 و جی-20 عمل کند و برای
رسیدن به اهداف داخلی، از ابزارهای داخلی استفاده کند و از کاهش نرخ ارز خودداری
کند و از نرخ ارز برای مقاصد رقابتی استفاده نکند.» اما هم‌اکنون که اروپا به سوی
رقابت قدم برمی‌دارد، دولت آمریکا رفتار آرامی دارد. در آخرین نسخه این گزارش در
اکتبر سال 2014، خزانه‌داری آمریکا به هیچ‌کدام از کشورهایی که به قصد رقابت، دست به
کاهش ارزش پول‌شان زده‌اند هیچ پرچم قرمزی نشان نداده است. ماه گذشته، رئیس خزانه‌داری
آمریکا، جک لو اعلام کرد: «وارد شدن در مبارزه ارزی کار اشتباهی بود. از طرف دیگر،
ما از کشورهای بسیاری در جهان دعوت کرده‌ایم تا برای افزایش رشد اقتصادی‌شان تصمیم
قاطعی بگیرند.» درست است که آمریکا برای اینکه بتواند همچنان به رشد با سرعت بالای
کنونی‌اش ادامه دهد، نیاز به افزایش تقاضای جهانی دارد اما رضایتش نسبت به برنامه
بانک مرکزی اروپا، ممکن است اشتباه باشد. اگر یورو به سمت برابری با دلار حرکت
کند، تولیدکنندگان اروپایی ممکن است از رشد آمریکا استفاده کنند، اما تولیدکنندگان
آمریکایی در اروپا مزیت رقابتی خود را از دست خواهند داد. سایر بانک‌های مرکزی
نیز شروع به پایین آوردن ارزش پول‌شان کرده‌اند. دالیو پیش‌بینی کرد این تحرکات می‌تواند
منجر به افزایش شدید قیمت دلار شود، مانند اتفاقی که در دهه 1980 رخ داد، اتفاقی
که بانک‌های مرکزی را مجبور به انجام اقداماتی کرد تا این افزایش قیمت دلار را
متوقف کنند و جلوی سقوط ناگهانی اقتصاد آمریکا را بگیرند. البته این‌بار، احتمال
وقوع چنین اتفاقی ضعیف است،
منبع: دنیای اقتصاد
موضوعات مرتبط: تحلیل اخبار - اخبار اقتصادی