پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)-هفته گذشته در حالی آغاز شد که سرمایه‌گذاران
متاثر از جو منفی حاکم بر بازار نفت نگران تداوم روند نزولی بهای این کالای استراتژیک
بودند و با وجود انتشار گزارش‌های رضایت بخشی از بازار کار آمریکا و افت ذخایر
نفتی آن، محرک‌های قوی‌تری همچون کاهش قیمت فروش نفت صادراتی عربستان، دلار قوی،
افزایش عرضه آمریکا، عراق و روسیه و ضعیف بودن آمارهای اقتصادی مربوط به اروپا
منجر به ریزش بهای نفت برای هفتمین هفته متوالی شدند. عربستان سعودی قیمت نفت
صادراتی خود به خریداران اروپایی و آمریکایی را کاهش و برای خریداران آسیایی
افزایش داد. در تفسیر چنین اقدامی می‌توان گفت نه تنها احتمالا عربستان با هدف
دفاع از سهم خود در بازار، فعلا مصمم است هیچ کاری جهت حمایت از بهای نفت انجام
ندهد بلکه این مساله نشان‌دهنده ضعیف بودن جو عمومی بازار مزبور نیز می‌تواند باشد.
به
علاوه اگرچه گزارش‌ها حاکی از آن بود که بودجه سال 2015 عربستان به دلیل کم شدن
درآمدهای نفتی، 38 میلیارد دلار کسری خواهد داشت اما اینکه این کشور قصد دارد از
ذخایر ارزی خود به منظور جبران آن استفاده کند موید این است که به این وسیله
عربستان سعودی قادر خواهد بود حتی قیمت‌های پایین‌تر نفت را هم تحمل کند؛ عاملی که
می‌تواند عربستان را در باقی ماندن بر تصمیم خود مبنی بر عدم کاهش عرضه راسخ‌تر
کند. این در حالی بود که وزیر نفت امارات متحده عربی نیز گفت حتی چنانچه قیمت به
کمتر از 40 دلار برسد، اوپک از تولید خود نخواهد کاست.
تولید
روسیه در سال 2014 با 7/0 درصد رشد به بالاترین سطح خود بعد از زمان فروپاشی شوروی
سابق رسید و 58/10 میلیون بشکه تولید در روز را تجربه کرد. همچنین نه تنها در ماه دسامبر صادرات
نفت عراق به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ اوپک بیشترین میزان را از سال 1980 به
ثبت رساند بلکه کشور مذکور اعلام کرد در نظر دارد صادرات خود را از 94/2 میلیون
بشکه در ماه دسامبر به 3/3 میلیون بشکه در اولین
ماه میلادی سال جدید برساند. در این هفته نیز تداوم جنگ داخلی در لیبی از تولید آن
کم کرد و کشورهای عضو اوپک در ماه دسامبر باز هم بیشتر از سطح تعیین شده تولید
کردند.
در
این میان در حالی که از یک سو اوضاع سیاسی یونان با افزودن بر نگرانی‌ها نسبت به
وضعیت اقتصادی منطقه پولی یورو تاثیری منفی بر چشم‌انداز تقاضا برای نفت از سوی
اروپا داشت، یوروی ضعیف هم عامل دیگری در کاهش قدرت خرید اروپاییان محسوب می‌شد.
به
گزارش مرکز اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) موجودی ذخایر نفت این
کشور بیش از 3 میلیون بشکه در هفته گذشته کاهش یافت. این مرکز در چشم‌انداز کوتاه‌مدت
خود از وضعیت انرژی پیش‌بینی کرد تولید نفت خام آمریکا در سال جاری تا 32/9 میلیون
بشکه افزایش خواهد یافت و روند آن دراین کشور طی 6 ماه آینده صعودی خواهد بود.
در
این هفته اینکه شاید بانک مرکزی اروپا اقدامات حمایتی بیشتری با هدف بهبود شرایط
اقتصادی در منطقه پولی یورو انجام دهد همراه با امکان افزایش واردات نفت چین در
ماه دسامبر، شاید به دلیل جذاب بودن قیمت‌های فعلی، تا حدی جو روانی بازار را در
آخرین روز مثبت کرد. البته شاخص بهای تولیدکننده در چین از آنجاکه به کمترین سطح
خود در پنج سال اخیر نزدیک شد نشان داد اوضاع اقتصادی در دومین مصرف‌کننده انرژی
در جهان ضعیف است.
خبر
کاهش قابل توجه چاه‌های نفتی آمریکا با ثبت بیشترین افت در 24 سال اخیر هم اثر
مطلوبی بر فعالیت سرمایه‌گذاران در روز پایانی هفته گذاشت. اینکه هنوز تعداد کل چاه‌ها از سال
گذشته بالاتر بوده و چون حفاری‌ها غالبا با هدف یافتن منابع جدید انجام می‌شود
ممکن است ماه‌های زیادی طول بکشد تا کم شدن فعالیت در این زمینه منجر به کاهش
تولید نفت شود.
در
شرایطی که به نظر می‌رسد بانک مرکزی اروپا تا قبل از مشخص شدن نتیجه انتخابات
یونان در 25 ژانویه (5 بهمن‌ماه) تصمیم ندارد اقدام جسورانه‌ای انجام دهد، برای
اولین بار از سال 2009 نرخ تورم در ماه دسامبر در منطقه پولی یورو متاثر از عوامل
مختلفی از جمله افت بهای انرژی وارد محدوده منفی شد و به 2/0- درصد رسید.
از
سوی دیگر بنابر صورت‌جلسه نشست فدرال رزرو که در روز چهارشنبه منتشر شد، مقامات
بانک مرکزی انتظار داشتند پایین بودن بهای نفت در نهایت پیامد مثبتی برای اقتصاد
آمریکا به همراه داشته باشد، اگرچه نمی‌توانستند نادیده بگیرند شاید کاهش رشد
اقتصادی سایر کشورها تاثیر نامطلوبی بر اقتصاد آمریکا بگذارد. به علاوه ظاهرا بر
این باور بودند کاسته شدن از ارزش پولی نفت، تورم در این کشور را در کوتاه‌مدت در
سطحی کمتر از 2 درصد نگه خواهد داشت. این در حالی بود که نماینده اوپک در
گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال اظهار کرد باید به بازار نفت زمان بدهیم تا خودش به
تعادل برسد.
در
روزهای گذشته مازاد عرضه نفت در بازار، بسیاری از تحلیلگران را به کاهش انتظارات
خود از بهای این کالا وادار کرده است. از جمله تحلیلگران سی‌تی گروپ که پیش‌بینی
خود را از قیمت نفت برنت در سال 2015 از 80 دلار قبلی تا 63 دلار تنزل دادند. به
عقیده این گروه سه عامل افزایش تولید نفت شیل آمریکا، تلاش عربستان سعودی برای حفظ
سهم خود از بازار و کند شدن رشد اقتصادی جهان بیشترین تاثیر را در این خصوص خواهند
گذاشت. همچنین انتظار می‌رود بهای کالای فوق در پایان سال 2015 به ثبات برسد و
میانگین آن در سال 2016 حدود 70 دلار باشد.
به
عقیده موسسه مزبور در حال حاضر صادرات نفت عربستان سعودی به ساحل گلف آمریکا
افزایش و سهم آن از بازار چین کاهش یافته است؛ چراکه نه تنها کند شدن رشد اقتصادی
چین اثری منفی بر مصرف نفت در آن گذاشته، بلکه این کشور با شرکت‌های روسی ارتباط
بیشتری دارد و در واقع فعلا آمریکا تنها بازاری است که سهم زیادی از نفت تولیدی
عربستان سعودی را جذب می‌کند.
مورگان
استنلی معتقد است در سال جاری افزایش تولید بر مازاد عرضه و درنتیجه مشکلات موجود
خواهد افزود. رشد تولید نفت در آفریقا و آمریکا همراه با افزوده شدن بر صادرات
روسیه و عراق کاهش عرضه لیبی را خنثی می‌کند. به علاوه امکان افزایش تولید ایران
در صورت لغو تحریم‌ها هم وجود دارد. از نظر موسسه میانگین بهای نفت برنت در سه ماه
اول و دوم و برای کل سال 2015 به ترتیب 69، 57 و 53 دلار خواهد بود. این گروه ریزش
قیمت تا 43 دلار را در سه ماه دوم بعید نمی‌دانند، آغاز روند بهبود قیمت را از سه
ماه سوم پیش‌بینی می‌کنند.
بانک
ANZ نیز
به علت افت مصرف نفت مخصوصا در اروپا (که هنوز درگیر بحران مالی اخیر است) و آسیا
(به دلیل کند شدن رشد اقتصادی چین و ژاپن) و بیشتر شدن عرضه (تداوم افزایش تولید
آمریکای شمالی و عدم کاهش تولید اوپک)، ریسک ادامه روند نزولی بهای این کالای
استراتژیک در کوتاه‌مدت را زیاد می‌داند و با اینکه انتظار دارد تولیدکنندگان نفت
شیل آمریکا جزو اولین‌هایی باشند که از عرضه خود بکاهند، اما بعید می‌داند این
اتفاق تا قبل از اواسط سال 2015 به وقوع بپیوندد.
یکی
از تحلیلگران موسسه مریل لینچ آمریکا دراین زمینه معتقداست: در حال حاضر کشورهای
غیراوپکی باید نسبت به ریزش بهای نفت واکنشی از خود بروز دهند. همچنین باوجود
اینکه شرکت‌های نفتی در کشورهایی نظیر آمریکا هزینه‌های خود را کاهش داده‌‌اند اما
هنوز تولید آنها کم نشده است. تحلیلگران رویترز هم پیش‌بینی کرده‌اند
بهای نفت برنت و WTI به ترتیب تا 99/41 و 74/36 دلار قبل از
آغاز روند بهبود خود تنزل خواهند یافت.
BNP برآورد
خود از قیمت نفت برنت و WTI در سال 2015 را به
ترتیب از 77 و 70 دلار قبلی تا 60 و 55 دلار کاهش داد. به عقیده بانک فوق،
بهای نفت در سال جاری، بیشتر نسبت به وضعیت عرضه واکنش نشان خواهد داد تا تقاضا و
بازار عمدتا بر این مساله تمرکز دارد که در نهایت مشکل مازاد فعلی چگونه حل خواهد
شد. در عین حال این بانک انتظار دارد قیمت در نیمه دوم سال در سطحی بالاتر از 60
دلار باقی بماند.
کامرز
بانک پیش‌بینی خود را از قیمت نفت برنت در سه ماه اول سال از 65 دلار قبلی به
45دلار و برای کل سال از 80 به 75 دلار کاهش داد. تحلیلگران گلدمن ساچ نیز معتقد
بودند قیمت در نیمه دوم سال بین 60 تا 80 دلار خواهد بود، از تولید آمریکا به‌شدت کاسته
خواهد شد و چنین اتفاقی در نهایت به رشد بهای نفت خواهد انجامید. ناگفته نماند
بنابر گزارش دیلی تلگراف پروژه‌‌های نفتی آمریکای شمالی با ارزش بیش از 55 میلیارد
پوند احتمالا به دلیل افت بیشتر بهای نفت متوقف خواهند شد؛ چراکه نگرانی از
سودآوری شرکت‌های نفتی این منطقه پس از آنکه اوپک تولید خود را در نشست قبلی خود
کاهش نداد، افزایش یافته است.همچنین به نقل از یکی از تحلیلگران موسسه مودیز اگر
میانگین بهای نفت در سال 2015 حدود 75 دلار باشد، امکان دارد مخارج سرمایه‌ای شرکت‌های
تولید و اکتشاف نفت در آمریکا و کانادا حدود 20 درصد نسبت به سال 2014 تنزل یابد و
چنانچه میانگین قیمت کمتر از 60 دلار باشد، این افت می‌تواند به 30 تا 40 درصد هم
برسد.
در
شرایطی به سر می‌بریم که نه تنها سطح مصرف نفت پایین است، بلکه میزان تولید همچنان
بالاست. نگرانی از کاهش بیشتر تقاضا با توجه به اوضاع اقتصادی کشورهای چین، اروپا
و ژاپن زیادشده و احتمالش ضعیف است وضعیت در سال جاری بهبود یابد؛ مساله مهمی که
خود مازاد عرضه را تشدید خواهد نمود.
به
نظر می‌رسد قیمت نفت هنوز در پی یافتن کفی جدید است و تا زمانی که عربستان سعودی،
آمریکا و کانادا خواستار حفظ سهم خود از فروش نفت هستند، ثبات به بازار بر نخواهد
گشت. به علاوه اگرچه کاهش بهای نفت قدرت خرید مصرف‌کنندگان را
افزایش می‌دهد و اقتصاد جهانی را می‌تواند تقویت کند، اما ظاهرا ریزش شدید آن بر
ترس ناشی از بروز رکود به ویژه در اروپا افزوده است که خود عاملی کاهنده در بخش
تقاضا خواهد بود.
منبع: دنیای اقتصاد
موضوعات مرتبط: نفت - بازار نفت - اخبار اقتصادی - تحلیل اخبار