خودروهای فرسوده، طلای متحرک فولادی‌ها

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- تا همین چند سال پیش بود که از آهن قراضه تنها به عنوان زباله‌ای مزاحم یاد می‌شد اما هم‌اکنون شرایط به نفع احیاکننده صنایع فولادی تغییر یافته و کاربرد روزافزون قراضه آهن در صنایع فولادی زمینه افزایش مبادلات این محصول را فراهم آورده است.

درواقع سهولت دسترسی و استفاده، انرژی مصرفی کمتر و همچنین ارزانی قراضه باعث شده تا قراضه به‌عنوان جایگزین آهن اسفنجی در صنایع فولادی محسوب شده و کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه با اتخاذ قوانین سختگیرانه در تلاش هستند تا صادرات این محصول استراتژیک را محدود کنند. در کشور ما نیز در چند سال اخیر با احداث کارخانجات فولادی شاهد افزایش مصرف قراضه هستیم و این در حالی است که هدفگذاری کشور در افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵میلیون تنی فولاد لزوم استفاده از قراضه آهن را دو چندان می‌کند. البته هم‌اکنون ۵۰درصد از نیاز حدود ۲میلیون تنی کشور به قراضه از طریق واردات تامین می‌شود و این در حالی است که وجود خودروهای فرسوده و فولاد استفاده‌شده در سایر صنایع، تولید بیش از دوبرابر این میزان را امکانپذیر می‌کند؛ موضوعی که نیازمند سرمایه‌گذاری و هدایت سرمایه‌های بخش خصوصی است.
در این رابطه رضا شهرستانی، عضو انجمن فولاد درخصوص آهن قراضه و میزان تولید آن در کشور می‌گوید: قراضه درواقع از تخریب ساختمان‌ها، ماشین‌آلات صنعتی، خودرو و تمام وسایلی که در ساخت آنها از فلزات استفاده شده، تولید می‌شود. البته باید توجه داشت هر قدر کشورها به سمت صنعتی‌شدن پیش می‌روند، برای کاهش مصرف انرژی با به‌روز کردن محصولات تولیدی خود، دیگر محصولات را از رده خارج کرده و به این طریق موجبات تولید ضایعات فلزی را فراهم می‌کنند. در حال حاضر ایران سالانه رقمی بالغ بر ۳/۵میلیون تن آهن قراضه تولید می‌کند به این ترتیب که برای هر فرد ۵۰کیلو قراضه تولید می‌شود که تولید آن نسبت به کشورهای در حال توسعه بالاتر است. همچنین این میزان در کشورهای صنعتی برای هر فرد بین ۵۰ تا ۱۰۰کیلو است. درواقع دلیل نزدیک بودن میزان تولید قراضه در ایران به کشورهای صنعتی، عمر مفیدی است که برای ساختمان‌ها در نظر گرفته می‌شود چراکه در کشورهای صنعتی عمر مفید برای آنها ۱۰۰ سال بوده اما در ایران زیر ۵۰ سال است.
وی همچنین به میزان مصرف آهن قراضه در صنعت فولادسازی ایران در مقایسه با دیگر کشورها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ماده اولیه برای تولید این فلز در کشور، آهن قراضه است به‌طوری‌که بین ۱۵ تا ۳۰درصد از آن در ساخت فولاد استفاده می‌شود و این میزان در مقایسه با کشورهای صنعتی که تنها ۱۰درصد است قابل توجه بوده و دلیل آن، آسان بودن استفاده از این فلز در تولید فولاد است. همچنین کارخانه‌هایی وجود دارد که به‌دلیل استفاده از کوره‌های القایی تنها می‌توانند با آهن قراضه اقدام به تولید فولاد کنند. البته باید توجه داشت که ایران به‌دلیل برخورداری از ذخایر فراوان سنگ آهن از ظرفیت کافی برای تولید و فرآوری آهن اسفنجی برخوردار بوده و می‌توان با سرمایه‌گذاری روی آن علاوه بر تولید این محصول و جایگزین کردن آن در تولید فولاد، موجبات افزایش کیفیت این محصول را فراهم کرد.
عضو انجمن فولاد به پایین بودن میزان انرژی مصرفی آهن قراضه نسبت به آهن اسفنجی اشاره کرد و گفت: انرژی مصرفی مورد نیاز برای تولید فولاد با استفاده از آهن قراضه ۱۵۰ کیلووات پایین‌تر از انرژی مورد نیاز برای آهن اسفنجی است. وی به کمبود آهن قراضه مورد نیاز در صنایع فولادی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ایران سالانه رقمی بالغ بر ۱۷/۵میلیون تن فولاد تولید می‌کند که در ۱۵میلیون تن آن آهن اسفنجی و در ۲/۵میلیون تن آن آهن قراضه استفاده می‌شود. این در حالی است که برای تولید این محصول به ۲میلیون تن قراضه نیاز بوده که تنها یک‌میلیون تن از داخل تامین شده و یک میلیون تن آن از کشورهای دیگر تامین می‌شود و همین امر باعث شده تا قیمت قراضه افزایش پیدا کند.
شهرستانی افزود: در حال حاضر ایران با ظرفیت ۵۰درصدی اقدام به تولید فولاد می‌کند و دلیل آن کمبود آهن قراضه و آهن اسفنجی است. وی گفت: یکی از راه‌هایی که می‌تواند مصرف آهن قراضه را در صنایع فولادی کاهش دهد، ساخت کوره‌های قوسی است چراکه در حال حاضر تعداد زیادی از کارخانه‌ها از کوره‌های آلک بین ۱۵ تا ۳۰درصد آهن قراضه استفاده می‌کنند و با جایگزین کردن کوره‌های قوسی، مصرف آهن قراضه مورد نیاز ۵درصد خواهد شد. به این ترتیب میزان مصرف آهن قراضه به یک‌سوم رسیده و می‌توان با ساخت کوره‌های بیشتر، زمینه تولید بیشتر فولاد را فراهم کرد.
عضو انجمن فولاد با بیان اینکه می‌توان نیاز صنایع فولادی را برای تامین آهن قراضه از طریق واردات این محصول انجام داد، گفت: تولید ضایعات به نفع کشور نیست اما باید توجه داشت که نباید به‌سادگی از ظرفیت موجود در کشور چشمپوشی کرد هرچند واردات قراضه از سایر کشورها ممکن است ساده‌تر باشد اما استفاده از خودروهای فرسوده به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تولید قراضه در کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته، می‌تواند ضمن ایجاد اشتغال نیاز کشور را به قراضه برطرف کند.


قراضه، جانشین ارزان آهن اسفنجی
احمد دنیانور، مدیرعامل شرکت فولاد جنوب درخصوص دلایل رونق بازار قراضه و نقش آن در صنایع فولادی کشور می‌گوید: بازار قراضه فولادی به جهت کاربرد بالایی که در تولید فولاد دارد از اهمیت بالایی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه برخوردار است. در کشور ما نیز در سال گذشته تعداد زیادی واحدهای ذوب فلزات با استفاده از کوره‌های القایی احداث شده‌اند که این واحدها بیش از ۵۰درصد از فولاد قراضه تولیدی کشور را مصرف می‌کنند.
وی درخصوص جایگزینی فولاد قراضه با آهن اسفنجی گفت: انرژی بالایی که برای تولید آهن اسفنجی نیاز است و همچنین در دسترس نبودن آهن اسفنجی در تمام مناطق کشور باعث شده تا اکثر واحدهای فولادی به استفاده از قراضه روی آورند که این موضوع بازار پررونقی را برای این محصول فراهم آورده است..
دنیانور در پاسخ به تاثیر استفاده از قراضه در کیفیت محصولات تولیدی افزود: این ذهنیت که استفاده از آهن قراضه باعث افت کیفیت محصولات فولادی می‌شود تصور درستی نیست چراکه در هنگام ذوب قراضه‌ها، ناخالصی آنها گرفته شده و پس از جداسازی در ساخت فولاد استفاده می‌شود که درواقع قراضه نقش احیاکننده و کاتالیزور را در تولید فولاد بر عهده دارد.
این کارشناس فولاد در پاسخ به اینکه آیا قراضه مورد نیاز صنایع فولادی از طریق واردات تامین می‌شود گفت: کشور ما سالانه به بیش از ۲میلیون تن قراضه نیاز دارد که تنها ۵۰درصد آن از منابع داخلی تامین شده و حدود یک میلیون تن آن از طریق واردات تامین می‌شود.
وی ادامه داد: در حالی بیش از ۲ میلیون تن قراضه وارد کشور می‌شود که بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از یک میلیون خودروی فرسوده در کشور وجود دارد که می‌توانند نه‌تنها نیاز کشور را به قراضه تامین کرده بلکه زمینه صادرات را به سایر کشورها نیز فراهم کنند. دریانوری افزود: سالانه تعداد زیادی خودروی فرسوده به جمع خودروهای موجود اضافه می‌شود و این در حالی است که هدایت سرمایه‌ها به این بخش می‌تواند ضمن ارزآوری، رشد و توسعه صنایع فولادی کشور را تسریع بخشد.
منبع: گسترش صنعت