عربستان و روسیه قربانیان اصلی کاهش قیمت نفت

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- با کاهش بهای نفت به ٨٥ دلار، عربستان و روسیه با کاهش ٦٧,٢ و ٥٦.١ میلیارد دلاری درآمدهای ارزی، بیشترین خسارت مالی را در بین همه عرضه کنندگان نفت خام جهان متحمل می شوند.

به گزارش شانا، هم اکنون تقاضای جهانی نفت بالغ بر ٩٢ میلیون و ٦٠٠ هزار بشکه در روز است و براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA)، تقاضای جهانی نفت در سال آینده به ٩٢ میلیون و ٨٩٠ هزار بشکه در روز می‌رسد که سهم اوپک و غیر اوپک به ترتیب ٢٩ میلیون و ٥٤٠ هزار و ٥٧ میلیون و ١٦٠ هزار بشکه در روز تعیین شده است.

کاهش قیمت جهانی نفت به میزان ٢٠ دلار یا بیش از ٢٠ درصد در طی سه ماه گذشته، منجر به آن شده است که عایدات حاصل از فروش نفت خام کشورهای عرضه کننده نفت با رسیدن قیمتها به زیر ٨٥ دلار، بالغ بر یک میلیارد و ٨٥٢ میلیون دلار در روز کاهش پیدا کند.

در این شرایط، از اواسط ژوئیه سال ٢٠١٤ تاکنون مجموع درآمد کشورهای صادر کننده نفت شامل اعضای اوپک و غیر اوپک حدود ١٧٠ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده و سهم اوپکی ها در این میان، چیزی بیش از ٥٤ میلیارد دلار است.

در صورت تدام یک ساله بهای نفت در سطح ٨٥ دلار کنونی، کشورهای صادر کننده نفت جهان، فقط در بخش عرضه نفت خام با افت درآمدی ٦٧٨ میلیارد دلار روبرو می شوند که ٢١٣ میلیارد دلار آن مربوط به کشورهای عضو اوپک است.

 
تاثیر کاهش بهای نفت تنها به صادرات نفت خام محدود نمی شود و این کاهش با تاثیر گذاری بر قیمت گاز، محصولات پتروشیمی، میعانات گازی و محصولات پالایشی، عملا منجر به فشار بیشتری به کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی خواهد شد. پیش بینی می شود که مجموع فشار ارزی به بیش از ١٠٠٠ میلیارد دلار بالغ شود.

با توجه به اقتصاد ٧٥٠٠٠ میلیارد دلاری جهان، آخرین پیش بینی سازمان تجارت جهانی حاکی از آن است که تجارت جهانی در سال جاری میلادی تنها ٣,١ درصد و در سال ٢٠١٥ بالغ بر ٤ درصد رشد داشته باشد. پیشتر سازمان تجارت جهانی رشد ٤.٧ درصدی را برای مبادلات تجاری جهان طی امسال و رشد ٥.٣ درصدی را برای سال ٢٠١٥ پیش بینی کرده بود.

بر اساس این گزارش، رشد کمتر از حد انتظار اقتصاد جهانی و افزایش ریسکهای ژئوپلتیک از جمله عواملی هستند که به رشد تجارت در جهان ضربه می زند.

هم اکنون، تحت تاثیر رشد کمتر از حد انتظار اقتصاد جهانی و افزایش ریسکهای ژئوپلتیک، صادرات اروپا که یک سوم کل صادرات جهان را شامل می شود با مشکل مواجه شده است. صادرات آمریکای جنوبی و مرکزی نیز بویژه در اثر کاهش تقاضای چین، زیان دیده و با کاهش درآمدهای ارزی کشورهای صادر کننده نفت وضع  اقتصاد جهانی وخیم تر خواهد شد.

برابر آخرین آمار منتشره توسط بانک جهانی، درصد سهم درآمد حاصل از فروش نفت در تولید ناخالص داخلی کشورهای عرضه کننده نفت خام در سال ٢٠١٢ نشان می دهد که با کاهش بهای نفت از ١٠٥ دلار به ٨٥ دلار، عربستان و روسیه به ترتیب با کاهش ٦٧,٢ و ٥٦.١ میلیارد دلاری در درآمدهای ارزی و تولید ناخالص داخلی بزرگترین خسارت مالی را در بین همه عرضه کنندگان نفت خام متحمل خواهند شد.

در مجموع عرضه کنندگان نفت خام جهان شامل کشورهای عضو و غیر عضو اوپک، تولید ناخالص داخلی ٢١ کشور بیشترین ضربه را از کاهش بهای نفت متحمل خواهد شد که به ترتیب درصد سهم درآمد حاصل از فروش نفت در تولید ناخالص داخلی عبارتند از : کویت ( ٥٣,٨ درصد )، لیبی (٥٢.٣ درصد)، عربستان ( ٤٥.٨ درصد )، عراق ( ٤٥.٥ درصد )، آنگولا ( ٤٢.١ درصد )، عمان ( ٣٧.٢درصد )، آذربایجان ( ٣٥.٨ درصد )، ونزوئلا ( ٢٦.٧ درصد )، قزاقستان ( ٢٤.٩ درصد )، امارات ( ٢١.٩ درصد )، اکوادور ( ١٩.١ درصد )، الجزایر ( ١٧.١ درصد )، نیجریه ( ١٥.٣ درصد )، فدرال روسیه (١٣.٩ درصد )، قطر ( ١٢.١ درصد )، ایران ( ٩.٩ درصد)، نروژ ( ٩.٤ درصد )، مصر ( ٨.٠ درصد )، مکزیک ( ٦.٨ درصد )، کانادا ( ٣.٢ درصد )، انگلستان ( ١.٠ درصد ).

کاهش درآمد ارزی سالانه کشورهای فوق با افت قیمتها از ١٠٥ دلار به ٨٥ دلار برای هر بشکه نفت خام، عبارت است از: کویت ( ١٩,٧ میلیارد دلار )، لیبی ( ٨.٦ میلیارد دلار )، عربستان ( ٦٧.٢ میلیارد دلار )، عراق ( ١٩.٦ میلیارد دلار )، آنگولا ( ٩.٧ میلیارد دلار )، عمان ( ٥.٨ میلیارد دلار )، آذربایجان ( ٤.٩ میلیارد دلار )، ونزوئلا ( ٢٠.٤ میلیارد دلار )، قزاقستان ( ١٠.١ میلیارد دلار )، امارات ( ١٥.٣ میلیارد دلار )، اکوادور ( ٣.٢ میلیارد دلار)، الجزایر ( ٧.٠ میلیارد دلار )، نیجریه ( ١٤.١ میلیارد دلار )، فدرال روسیه ( ٥٦.١ میلیارد دلار )، قطر ( ٤.٦ میلیارد دلار )، ایران ( ٧.٣ میلیارد دلار )، نروژ ( ٩.٤ میلیارد دلار )، مصر ( ٤.٢ میلیارد دلار )، مکزیک ( ١٦.١ میلیارد دلار )، کانادا ( ١١.٧ میلیارد دلار )، انگلستان ( ٤.٩ میلیارد دلار ).

در این میان عربستان با درآمد نفتی سالانه بیش از ٣٣٦ میلیارد دلار و روسیه با درآمد نفتی سالانه ٢٤٠ میلیارد دلار، به عنوان بزرگترین زیان دیدگان از کاهش ٢٠ دلاری بهای نفت، برای جبران تاثیر افت قیمت نفت خام بر اقتصاد خود نیازمند افزایش روزانه ٢ میلیون و ١٦٦ هزار بشکه ای و یک میلیون و ٨٠٨ هزار بشکه ای تولید هستند!

بر خلاف تبلیغات صورت گرفته کاهش قیمت نفت، فشار زیادی به ایران وارد نخواهد کرد.

ایران برای جبران کاهش ٧ میلیارد دلاری درآمدهای نفتی خود ( با فرض ثابت بودن قیمت نفت در ٨٥ دلار ) راههای زیادی دارد که کاهش اتکای بودجه به درآمدهای نفتی و سهم نفت در بودجه، مهمترین آنها به حساب می آید و آینده نگری رهبر معظم انقلاب در ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی و برنامه ریزیهای دولت تدبیر و امید، از قبل راه این امر را هموار کرده است.

چنان که ملاحظه می شود، حربه سیاسی آمریکا و عربستان برای تحت فشار قرار دادن روسیه ، جهان صنعتی و کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی را با خطر بحران روبرو کرده و خود عربستان نخستین کشوری است که از هم اکنون در مرکز بحران خود ساخته در حال دست و پا زدن است.

ناگفته نماند که با کند شدن روند رشد اقتصاد جهانی و کاهش معاملات دلاری در کنار خطر تورم منفی در کشورهای صنعتی و کاهش تقاضا برای محصولات این کشورها و همچنین کاهش تولید نفت از شیلهای نفتی به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی، بازار آمریکا نیز کم کم طعم تلخ رکود را تجربه خواهد کرد.

از هم اکنون، ارقام اقتصادی باعث افزایش نگرانی در باره رشد اقتصادی جهان شده و به عقیده بیشتر کارشناسان روند بهبود اقتصادی جهان درحال از نفس افتادن و حرکت در مسیر چاله اقتصادی سال ٢٠٠٨ است.

منبع: شانا