پیش شرط اصلاح پول ملی/ اول تثبیت اقتصادی بعد اصلاح-29/06/1393

پایگاه خبری تحلیلی فولاد ( ایفنا)- زمزمه حذف صفرها از پول ملی به عنوان یکی از طرح های اقتصادی در حوزه سیاست های پولی و مالی از سال 72 تاکنون همچنان از مسئولان اقتصادی کشور شنیده می شود.

هرچند در همه این سال ها این طرح تا حدودی به صورت جدی در دستور کار دولت های گذشته قرار گرفته بود اما در ادامه ایجاد نبودن شرایط و تغییرات مداوم در شاخص های کلان اقتصادی اجرای این طرح را به حاشیه برده است.
به هر حال سیاست اصلاح پول ملی در این چند سال همچنان منتج به نتیجه نشد. عدم ثبات اقتصادی و ترس از بالا رفتن نرخ تورم و آثار تورمی ناشی از اجرای این طرح یکی از دلایلی است که حذف صفرها را به تعویق انداخته است. 
باوجود اینکه اجرای این طرح در دولت گذشته هم با جدیت پیگیری شد اما در نهایت به واسطه تورم بالا و عدم ثبات اقتصادی که از مهم ترین شرایط اجرای حذف صفرها از پول ملی است باز هم مسکوت ماند. 
این طرح اما در دولت یازدهم هم مطرح شده است. هرچند مسئولان اقتصادی دولت یازدهم اولویت اول خود را کنترل تورم و خروج از رکود ذکر کرده اند اما با این حال اعلام می کنند در صورت فراهم شدن زمینه این طرح را نیز اجرا خواهند کرد.
ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی به تازگی ثبات اقتصادی را شرط حذف صفرها عنوان کرده است. 
وی گفته زمانی که ثبات در اقتصاد ایجاد شده و تورم تکی رقمی شود، آنگاه می توان گفت که شرایط حذف چهار صفر از پول ملی فراهم شده است.
وی شرایط فعلی را موقعیت مناسبی برای اصلاح پول ملی ندانست و گفت: با این حال مطالعات لازم برای حذف صفر از پول ملی انجام شده و در حال انجام است اما باید زمینه های لازم برای این مورد فراهم شود.
سیف تاکید کرد: بانک مرکزی آمادگی ورود به حذف صفر را دارد اما تا هنگامی که تورم تک رقمی نشده و تثبیت نشود و یا آنچه که برای این امر ضروری به نظر می رسد وجود نداشته باشد در این زمینه اقدام نخواهیم کرد.

حذف صفر از پول ملی اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم در کشور آلمان به اجرا درآمد. آلمان که به خاطر خسارت های ناشی از جنگ با تورم شدید روبه رو شده بود برای کاستن از فشار اقتصادی موجود اقدام به اصلاح پول ملی خود کرد که توانست با کمک این سیاست وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشد.
بعد از آلمان برخی دیگر از کشورها هم این سیاست را در پیش گرفتند که برای برخی از اقتصادها موثر و تعدادی دیگر نامطلوب بوده است.
اما سیاست اصلاح پول ملی چه فواید و ضررهایی می تواند برای اقتصاد داشته باشد؟ بسیاری از فعالان اقتصادی با ابراز خرسندی از این اقدام، آن را برای اقتصاد ایران لازم و ضروی می دانند. این فعالان می گویند با حذف چند صفر از پول ملی هرچند در عمل تاثیری بر کاهش یا افزایش نرخ تورم نخواهد گذاشت اما از لحاظ روانی این اقدام برای جامعه بسیار مناسب است و می تواند ضریب تبدیل کالا به پول را ساده تر کند.
در مقابل مخالفان این طرح هم با بیان اینکه اصلاح پول ملی در این شرایط به نفع اقتصاد ایران نیست خواستار اجرای این طرح در زمان مناسب دیگری شده اند. آنان می گویند هزینه حذف صفرها از پول ملی بیشتر از منافعی است که عاید اقتصاد خواهد شد و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست و نمی تواند تاثیر چندانی از لحاظ روانی در جامعه باقی بگذارد.
بنابراین صرف نظر از مخالف یا موافقت با این طرح، همه کارشناسان و فعالان اقتصادی اجرای این طرح را به نفع اقتصاد می دانند اما بر وجود ثبات اقتصادی و معقول و ثابت شدن نرخ تورم همراه با افزایش تولید ملی تاکید می کنند.

** اصلاح پول ملی به منظور تقویت اقتصاد است

یک کارشناس اقتصادی در این باره گفت: وقتی نرخ تورم به طور چشمگیری بالا باشد دولت ها برای تقویت اقتصاد اقدام به حذف صفرها از پول ملی خود می کنند.
محمدحسین مهدوی عادلی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، اظهار داشت: البته باید گفت حذف صفرها به تنهایی برای تقویت اقتصاد موثر نیست بلکه باید در کنار یک بسته سیاست پولی مناسب نیز تدوین شود.
وی ادامه داد: باید سیاست های ضد تورمی هم وجود داشته باشد و از طرف دیگر عرضه ملی هم رشد پیدا کند بنابراین وجود یک بسته پولی که حذف صفرهای پول ملی هم یکی از ابزارهای آن باشد، ضروری است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: حذف صفرها از پول ملی می تواند محاسبات بانکی را تسهیل کند و سبب کاهش چاپ اسکناس و ورود ارقام درشت تر به چرخه اقتصاد برای تسهیل در مبادلات شود.
مهدوی عادلی خاطرنشان کرد: ممکن است وقتی رقم ها گرد می شود یک مقدار آثار تورمی هم داشته باشد و این برای بعضی ها که سواد کمتری دارند مشکلاتی به وجود بیاورد اما در نهایت این سیاست می توان سیاست مناسبی در اقتصاد باشد و تجربه کشورهایی که این سیاست را اجرا کردند می تواند در این راه کمک کننده باشد.
وی گفت: با توجه به شرایط کشور و کنترل تورم در دولت یازدهم می توان گفت یکی از گام های اجرای این اقدام برداشته شده اما مساله مهم بعدی در اصلاح پول ملی خروج از رکود و رسیدن به رشد اقتصادی قابل قبولی است که بتواند جبران سال های گذشته را هم نماید.
این کارشناس مسایل اقتصادی تصریح کرد: وقتی سیاست های ضد رکود را اجرا می کنیم، ممکن است بعضی از این سیاست ها که انبساطی هستند مقداری تورم هم ایجاد کند ولی اگر شرایط فراهم شده و کشور از رکود خارج و همزمان تورم هم مهار شود می تواند زمان مناسبی برای اجرای این سیاست باشد.
وی افزود: اما باید توجه کرد که این اقدام باید در یک بازه زمانی مثلا چند ساله صورت گیرد.
مهدوی عادلی درباره تاثیر حذف صفرها بر پول ملی هم گفت: این اقدام می تواند باعث افزایش پول ملی شود به این صورت که وقتی دلار 3 هزار تومان است با حذف صفرها این مبلغ 3 تومن شود و می تواند از لحاظ روانی در جامعه موثر باشد.
وی گفت: تقویت پول ملی بستگی به تولید ناخالص ملی و ارزشی که در راستای استفاده از آنچه داریم، مطرح است و وقتی اقتصاد رشد مناسب و تقاضا برای ارز و کالاهای آن کشور نیز وجود داشته باشد، پول ملی هم تقویت می شود.

مهدوی عادلی گفت: البته برخی کشورها هم برای افزایش صادرات اقدام به کاهش ارزش پول ملی خود می کنند که این کار نه تنها باعث افزایش و ارزانتر شدن صادرات می شود که واردات را هم گرانتر می کند.
وی خاطرنشان کرد: این سیاست امروزه در دنیا و به دنبال رکود جهانی اقتصاد دنبال می شود بنابراین این مساله را هم باید در بسته سیاست پولی کشور مورد توجه قرار داد که با کاهش ارزش پول ملی، تولید ملی هم رقابتی شده و از طرف دیگر صادرات مقرون به صرفه و واردات هم گرانتر می شود تا تمایل به واردات هم کمتر و از این طریق پول ملی تقویت شود.
** تثبیت اقتصادی شرکت حذف صفرها از پول ملی
یک کارشناس دیگر اقتصادی نیز در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: زمانی که صحبت از تغییر واحد پول می شود کشور با یک تورم مواجه بوده و مقدار زیادی از پول ملی صرف خریدهای کوچک می شده بنابراین دولت ها در آن زمان اقدام به تغییر پول ملی خود می کنند.
آلبرت بغزیان گفت: خود این تصمیم سبب می شود که حجم زیاد پول جابه جا نشود و نیاز به چاپ بیشتر پول نیز از بین برود و هزینه چاپ هم کمتر و نیاز به نگهداری حجم زیاد پول هم احساس نمی شود، در آن صورت منابع اقتصادی در معاملات فیزیکی هم کمتر می شود.
وی ادامه داد: شرط حذف صفرها از پول ملی تثبیت اقتصادی و با ثبات کردن وضعیت اقتصاد و افزایش رشد اقتصادی است اما اگر رشد در شرایط غیر تورمی انجام گیرد دیگر نیازی به تغییر واحد پول ملی احساس نمی شود.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: تا زمانی که وضعیت اقتصاد ما از یک ثبات نسبی برخوردار نشود نمی توانیم اقدام به تغییر پول ملی کنیم بلکه تنها می توانیم یک اسکناس یا چک پول های درشت تری برای انجام مبادلات چاپ کنیم، ضمن آنکه اگر مبادلات در کشور دیجیتالی شود شاید اصلا نیازی به پول درشت تر هم احساس نشود.

منبع:ایرنا