پایگاه خبری
تحلیلی فولاد(ایفنا)- به گزارش
ایرنا، صنعت فولاد در هرمزگان به رغم سال
ها کش و قوس کمتر از یک دهه است در این استان به راه افتاده اما اکنون بدلیل تامین
نشدن مواد اولیه بویژه گندله آهن به نفس نفس افتاده و با ظرفیت پایین به فعالیت
خود ادامه می دهد.
شاکله صنعت فولاد در هرمزگان به اوائل انقلاب اسلامی برمی گردد در آن
سال ها صنعت فولاد به اسم هرمزگان از خارج خریداری و حتی فندانسیون های ساخت
کارخانه نصب شد و تا سال های گذشته به امید اینکه روزی 'علم 'شود روی زمین مانده
بود، اما این صنعت بواسطه نبود حمایت لازم از سوی مسوولان وقت به اصفهان منتقل شد
و آن استان را متحول کرد.
بعد از دو دهه از ساخت اولین صنعت فولاد در اصفهان باز هم مسوولان
صرفه اقتصادی در این دیدند که صنعت فولاد در کنار دریا و در استان هرمزگان راه
اندازی شود و ابتدا فولاد هرمزگان سپس فولاد جنوب و کاوه جنوب کیش آغاز شد و اکنون
وبا وجود بهره برداری از این واحدها که نزدیک به پنج و نیم میلیون تن ظرفیت سازی
شده به دلیل کمبود مواد اولیه حدود دو و نیم میلیون تن آن عملی شده است.
این درحالی است که مسوولان عالی رتبه کشور به خصوص دکتر حسن روحانی
رییس جمهوری در سفر اسفند ماه پارسال به هرمزگان با حضور در سمپوزیوم فولاد تاکید
کرد: این استان به قطب اول فولاد کشور تبدیل خواهد شد.
استاندار هرمزگان یکی از مولفه های اصلی رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی
این استان به بهره برداری کامل از ظرفیت صنایع فولادی ساخته شده و در حال احداث
اشاره کرد که لازمه آن تامین مواد اولیه به خصوص گندله است.
«جاسم جادری» خاطر نشان کرد: به دلیل کمبود مواد اولیه واحدهای فولادی
مستقر در منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس نه تنها قادر به استفاده از
ظرفیت های ایجاد شده نیستند بلکه ادامه این روند منجر به تعطیلی آنها خواهد شد.
نماینده عالی دولت در هرمزگان از تبدیل این استان به قطب فولاد و
ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی در جاسک بعنوان مهم ترین مصوبات سفر اسفند ماه
پارسال دکتر حسن روحانی به این خطه نام برد و با توجه به عملی شدن جاسک به منطقه
آزاد ابراز امیدواری کرد که با تصمیمات منطقی و پایدار، مشکل کمبود مواد اولیه این
صنایع نیز با تامین به موقع گندله برطرف شود.
وی خاطرنشان کرد: در جلسه اخیر استانداران با رییس جمهوری و اعضای
هیات دولت در خصوص تامین مواد اولیه کارخانه های تولید کننده فولاد در هرمزگان
تاکید و از وزیر صنعت و معدن و تجارت خواسته شد دراین زمینه اقدامات لازم را بعمل
آورد.
در جلسه ای با حضور وزیر صنعت و معدن و تجارت نیز تاکید شد: عملی شدن
مصوبات و سخنان رییس دولت تدبیروامید دربندرعباس در خصوص تبدیل این استان به قطب
تولید فولاد کشور، نیازمند مولفه های مختلف به ویژه تامین پایدار نهاده های تولید
دراین بخش 'برق و مواد اولیه شامل گندله سنگ آهن'است.
نماینده ولی فقیه درهرمزگان و امام جمعه بندرعباس نیز بارها در خطبه
های نماز جمعه خطاب از دست اندرکاران صنایع کشور خواسته تا برای مشکل کمبود گندله
کارخانه عظیم فولاد هرمزگان چاره اندیشی کنند.
آیت الله غلامعلی نعیم آبادی با اشاره به سرمایه گذاری های صورت گرفته
در خصوص ایجاد چهار واحد بزرگ تولید فولاد در غرب بندرعباس گفت: با برخی تصمیم
گیری های نادرست و تأمین نشدن گندله، این واحدها در خطر سقوط قرار دارند.
نماینده مردم هرمزگان در مجلس خبرگان از گندله بعنوان اصلی ترین مواد
اولیه مورد نیاز صنعت فولاد نام برد و افزود: این مواد نیز در مجتمع گل گهر سیرجان
تولید می شود که به وعده های داده شده عمل نمی کند.
امام جمعه بندرعباس گفت: درحالیکه هرمزگان به دلیل داشتن آب دریا، برق
و انرژی گاز و سوخت های فسیلی بعنوان بهترین منطقه برای ایجاد و توسعه صنایع
فولادی شناخته و معرفی شده شاهد احداث کارخانه های فولادی در مناطقی ازکشور هستیم
که مجبورند با هزینه فراوان آب مورد نیاز این واحدها را از سواحل بندرعباس تامین
کنند.
آیت الله نعیم آبادی از کمبود مواد اولیه به خصوص گندله بعنوان مهم
ترین مشکل تولید فولاد در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس نام
برد و گفت: با این کمبودها نمی توان وعده های روحانی مبنی بر تبدیل هرمزگان به قطب
فولاد کشور را عملی کرد.
نماینده ولی فقیه درهرمزگان از وزیر صنعت، معدن و تجارت، استاندار و
نمایندگان مردم این استان در مجلس شورای اسلامی خواست برای رفع این مشکل ' تامین
مواد اولیه صنایع فولاد' آن هم به صورت پایدار اقدام کنند.
وی از مسوولان کشوری و استانی که در تصمیم گیری های مربوط به صنعت
فولاد مشارکت دارند خواست برای جلوگیری از به خطر افتادن صنعت فولاد هرمزگان به
دور از هر گونه سیاسی کاری تصمیم های درستی اتخاذ کنند.
*زمینه ساخت گندله سازی در هرمزگان فراهم است
مدیران، کارشناسان و دست اندرکاران صنایع معدنی با اشاره به وجود
زیرساخت ها برای تولید گندله و دیگر مواد اولیه مورد نیاز صنایع فولاد در استان
هرمزگان بر این باورند هر میزان که درزمینه فرآوری مواد به خصوص صنعت فولاد سرمایه
گذاری شود، مسیر توسعه کشور هموارتر خواهد شد.
به گفته ی آنان، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که از منابع معدنی
حائز اهمیتی برخوردار هستند، فرآوری سنگ آهن با توجه به داشتن مزیت بالای اقتصادی
در اولویت قرار دارد و اولویت ساخت اینگونه صنایع در کنار دریا با هدف صادرات و
ارز آوری است.
ازآنجایی که دربرنامه های پنج ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی و افق
1404به توسعه معادن سنگ آهن و تولید فولاد توجه بیشتری شده هدف از تهیه این گزارش
نیز پرداختن به مشکل کمبود مواد اولیه در واحدهای تولید کننده فولاد غرب بندرعباس
است.
مدیرعامل مجتمع فولاد هرمزگان با اشاره به اینکه تامین مواد اولیه
نیاز اصلی کارخانه های فولاد منطقه است گفت: این مجتمع با هدف تامین مواد اولیه،
برنامه احداث کارخانه گندله سازی را با ظرفیت تولید سالانه پنج میلیون گندله آهن
به پیمانکارواجد شرایط و با تجربه واگذار می کند.
'مرتضی آقاجانی' میزان سرمایه گذاری مورد نظر برای احداث این کارخانه
را حدود 150 میلیون یورو عنوان کرد و افزود: این برنامه در دو مرحله دو و نیم
میلیون تنی اجرایی خواهد شد که در صورت توانایی مالی پیمانکار، امکان احداث همزمان
هر دو فاز نیز وجود دارد.
وی با اشاره به برنامه های در دست اقدام این مجتمع گفت: ظرفیت یک و
نیم میلیون تنی تولید تختال در فولاد هرمزگان تا سال 96 هجری خورشیدی به سه میلیون
تن افزایش می یابد که در صورت فراهم شدن شرایط لازم این رقم قابل افزایش به شش
میلیون تن است.
مدیرعامل مجتمع فولاد هرمزگان مقدار زمین درخواست شده برای اجرای این
طرح را 10هکتار عنوان کرد و افزود: با احداث کارخانه گندله سازی نیاز این شرکت به
این ماده اولیه برای تولید سالانه سه میلیون تن برطرف می شود.
وی گفت: با تکمیل واحدهای توسعه و احداث کارخانه گندله سازی، آمار
اشتغال مستقیم این شرکت نیز با چهار برابر افزایش به حدود شش هزار نفر می رسد.
* ظرفیت سازی هرمزگان برای تولید سالانه 10میلیون تن فولاد
با تکمیل طرح های فولادی در هرمزگان شامل فولاد هرمزگان، کاوه جنوب،
صبا فولاد خلیج فارس و فولاد جنوب و دستیابی به ظرفیت هدف گذاری شده تولید سالانه
10 میلیون تن فولاد، این استان به قطب اصلی فولادکشور تبدیل خواهد شد.
یکی از اعضای شورای شهر بندرعباس نیز از هرمزگان بعنوان بهترین نقطه
برای سرمایه گذاری دربخش فولاد نام برد و گفت: استقرار چهارشرکت بزرگ فولادی درغرب
بندرعباس دلیل این ادعاست.
'مهران نجاتی'با اشاره به عملیات اجرایی هشت طرح فولادی در استانهای
غیر ساحلی که به دلیل کمبود آب و سرمایه مورد نیاز با مشکل روبرو هستند و نیز طرح
توسعه گل گهر گفت: سیاست های صنعت فولاد نیاز به بازنگری و برنامه ریزی جدیدی دارد
تا بتوان طرح های فولادی را به دور از نگاه های سیاسی تعریف کرد.
این فعال اقتصادی تاکید کرد: بحث های زیست محیطی و به خصوص کمبود آب
در سالهای آینده (هر تن تولید فولاد به پنج متر مکعب اب نیاز دارد) صنایع فولادی
ایجاد شده در استانهای غیر ساحلی را تهدید می کند.
وی در تایید این گفته افزود: حدود سه دهه پیش انتقال طرح فولاد از
هرمزگان به اصفهان خوشحالی مردم آن منطقه را در پی داشت اما امروزشاهد هستیم که
آنان به دلیل کم آبی و خشک شدن زاینده رود و دیگر مشکلات محیط زیستی از این موضوع
ناخرسندند و باور دارند که هرمزگان نقطه مناسبی برای توسعه فولاد است.
*منابع معدنی آهن نیازمند نظارت بیشتر
سیاست های نادرست یک دهه اخیرموجب شده تا مجتمع های معدنی تامین کننده
مواد اولیه مورد نیاز صنایع فولاد کشور(کنسانتره و گندله، سنگ آهن دانه بندی شده )
که در مناطق کم آب قرار دارند با تاسیس کارخانه های کوچک به تولید فولاد روی
بیاورند.
دراین زمینه می توان به مجتمع سنگ آهن گل گهر سیرجان بعنوان یکی از
هشت شرکت بزرگ تولید کننده سنگ آهن دانه بندی و نیز پنج شرکت بزرگ تولیدکننده
کنسانتره سنگ آهن کشور اشاره کرد که با سرمایه گذاری هنگفتی، آب مورد نیازش را از
طریق کار گذاری بیش از 300 کیلومتر لوله فولادی از سواحل خلیج فارس در غرب
بندرعباس تامین می کند.
این مساله موجب شده تا مدیریت های این معادن به جای اینکه در فکر
توسعه بیشتر با هدف افزایش بهره برداری از معدن باشند بیشترین وقت کاری خود را صرف
تولید فولاد کنند که منجر به کاهش روز افزون ماده معدنی و مخروبه شدن معادن زیر
مجموعه آنها می شود.
رییس کمیسیون سرمایه گذاری شورای شهر بندرعباس تصریح کرد: به دلیل
کمبود مواد اولیه در کارخانه های بزرگ تولید کننده فولاد از جمله هرمزگان، باید از
صدور مجوز به معدن داران برای راه اندازی کارخانه فولاد ( در محل معدن ) ممانعت
شود.
وی با طرح این سوال که چرا از ظرفیت منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس با
آن همه سرمایه گذاری صورت گرفته برای ایجاد زیر سا خت های فولادی در راستای توسعه
صنایع فولادی کشور استفاده نمی شود؟ از مسوولان خواستار چاره اندیشی در این خصوص
شد.
مدیرعامل فولاد مبارکه نیز از منطقه ویژه صنایع معدنی وفلزی خلیج فارس
درغرب شهر بندرعباس به دلیل دسترسی به راههای چهارگانه و دارابودن زیر ساخت های
لازم نظیر اسکله ویژه تخلیه و بارگیری مواد فله معدنی، واگن برگردان،نیروگاه درحال
احداث تولید برق، گازمورد نیاز و نزدیکی به دو پالایشگاه بزرگ نفت و گاز بعنوان
مهم ترین مزیت های هرمزگان برای تولید فولاد و صنایع پایین دستی آن نام برد.
' بهرام سبحانی ' تاکید کرد: اجرای طرح های توسعه ای فولاد هرمزگان
(بعنوان یکی از زیرمجموعه های فولاد مبارکه )از جمله افزایش تولید از یک و نیم
میلیون تن تختال عریض حال حاضر به سه میلیون تن درسال 96 خورشیدی و نیز تولید
سالانه پنج میلیون تن گندله در همین راستا درحال انجام است.
رییس هیات مدیره فولاد هرمزگان با اشاره به رشد و پیشرفت پپیع صنایع
تولید کننده فولاد درمنطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس درغرب شهر
بندرعباس گفت: آینده همه این صنایع به تامین به موقع و پایدار مواد اولیه از جمله
کنسانتره، گندله و حتی قراضه آهن وابسته است.
این درحالی است که برگزاری سمپوزیوم فولاد با حضور ریاست جمهوری در
بندرعباس موجب گرایش بیش از پیش علاقمندان به سرمایه گذاری در این صنعت
(درهرمزگان) شد، به خصوص اینکه نامبرده این استان را به عنوان قطب فولاد کشور
معرفی کرد که تحقق آن نیازمند سرمایه گذاری و تامین مواد اولیه به خصوص گندله به
میزان مورد تقاضا از سوی این واحدها است.
معاون وزیر و رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع
معدنی ایران(ایمیدرو)نیزبه خبرنگار ایرنا مرکز بندرعباس گفت: کارخانه های فولاد
باید نزدیک ترین نقطه به مناطق ساحلی خلیج فارس ساخته شوند.
'مهدی کرباسیان' با اشاره به نیاز مبرم کارخانه های فولاد به آب و مواد
اولیه بر لزوم مکان یابی صحیح برای اجرای طرح های فولادی تاکید کرد و افزود:
هرمزگان بعنوان یکی از قطب های تولید و توسعه صنعت فولاد کشور از ویژگی خاصی
برخوردار است.
وی از نهایی شدن طرح جامع فولاد تا پایان شهریور ماه جاری خبر داد و
گفت: با ایجاد کارخانه های جدید فولاد در بندرعباس و مناطق نزدیک به دریا می توان
در تولید فولاد خودکفا شد و از سویی بحران کمبود آب و مواد اولیه برای صنعت فولاد
را پشت سر گذاشت.
*وضعیت ذخائر سنگ آهن در کشور
طبق آمار میزان ذخایر سنگ آهن ایران (ماده اصلی تولید فولاد) افزون
برپنج میلیارد و 100میلیون تن برآورد شده که از این رقم دو میلیاردو 800 میلیون تن
آن ذخیره قطعی و بقیه احتمالی است.
براساس آمار های منتشره تقریبا پنج درصد از کل ذخایر سنگ آهن کشوردر
اختیار بخش خصوصی و 91 درصد از ذخایر اکتشاف شده دردست هفت شرکت بخش دولتی و مابقی
نیز در دست تعاونی ها است.
میزان تولید فولاد خام ایران تا پایان سال گذشته (92خورشیدی)با رشد
8.8 درصدی نسبت به سال 91 به رقم 15میلیون و600 هزارتن و مجموع محصولات فولادی
تولید شده داخل نیز درمدت ذکرشده به بیش از 16.5 میلیون تن رسید.
این درحالی است که در آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت ظرفیت فعلی
تولید فولاد کشور 24 میلیون تن در سال ذکر شده است.
گزارشهای غیررسمی حاکی است، سالانه هفت تا 9 میلیون تن محصولات فولادی
وارد کشور می شود.
در اطلاعات منتشره سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران
(ایمیدرو) تولید فولاد خام در چهارماهه نخست امسال پنج میلیون و 583 هزار تن اعلام
شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد 8.7 درصدی را نشان می دهد.
بر اساس این اطلاعات قرار است طبق سند چشم انداز'افق 1404' ظرفیت
تولید فولاد ایران به 55 میلیون تن در سال برسد که سهم هرمزگان از این میزان افزون
بر 10 میلیون تن یعنی نزدیک به یک پنجم است.
در آمارهای سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان تعداد معادن فعال این
استان 187 واحد با ذخیره قطعی یک میلیارد و 430میلیون تن ازجمله پتاس سنگی، سنگ
آهک، لاشه، نمک، تراورتن، گچ، مس، فلدسپات، مارن، مخلوط کوهی، سنگ چینی، خاک سرخ ،
سنگ آهن، سیلیس، کرومیت و منگنز ذکر شده است.
بیشترین ذخایر موجود با 518میلیون و 397 هزارتن متعلق به سنگ آهک، 292
میلیون و875 هزارتن سنگ گچ، 192میلیون و 528 هزارتن سنگ لاشه و کمترین آن به میزان
84 هزارتن مربوط به مس است.
در اطلاعات منتشره سازمان توسعه و نو سازی معادن و صنایع معدنی ایران
(ایمیدرو) تعداد شرکت های بزرگ تولید کننده کنسانتره سنگ آهن پنج(5)واحد شامل
چادرملو، گل گهر، مرکزی، سنگان و توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه اعلام شده
که درچهار ماهه اول سال جاری نزدیک به هشت میلیون و 520 هزارتن کنسانتره سنگ آهن
تولید کرده اند که پنج درصد بیشتر از مدت مشابه پارسال است.
گل گهر سیرجان با سه میلیون و 210 هزارتن وچادرملو نیز با چهار میلیون
و 180هزارتن بعنوان تامین کنندگان اصلی مواد اولیه کارخانه های فولاد در هرمزگان
بیشترین تولید را در مدت یاد شده داشته اند.
براساس این آمارها، این درحالی است که طی چهار ماهه امسال میزان ارسال
کنسانتره شرکت های مذکور به فولادسازی ها، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 11
درصد افزایش یافته است.
این درحالی است که هشت( 8 ) شرکت بزرگ تولید کننده سنگ آهن دانه بندی
شامل جلال آباد، چادرملو، سیرجان، گل گهر، مرکزی، میشدوان، سنگان و فلات مرکزی در
چهار ماهه اول امسال حدود سه میلیون و81هزارتن (سنگ آهن دانه بندی شده) تولید کرده
اند.
وجود منابع عظیم گاز، دسترسی به آبهای آزاد، امکان حمل و نقل جاده ای،
ریلی، دریایی و نزدیکی به معادن( گل گهر سیرجان و چادرملو و بافق یزد) از جمله
مزایای ایجاد مجتمع فولاد در بندرعباس است.
با وجود اسکله اختصاصی 12میلیون تنی و تجهیزات تخلیه و بارگیری کشتی
های 150 هزار تنی مجهزبه سیستم های مکانیزه انتقال مواد فله به طول 32کیلومتر(رفت
و برگشت) که با پیش بینی احداث مجتمع ها فولاد در منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی
خلیج فارس احداث شده، بخش قابل توجهی از نیازهای زیر بنایی چهار کارخانه بزرگ
تولید کننده فولاد در این منطقه مهیا شده است.
ایران با دارا بودن حدود 68 نوع ماده معدنی (غیر نفتی) و نیز 37
بیلیون تن ذخایر کشف شده و 57 بیلیون تن ذخایر بالقوه درمیان 15 قدرت معدنی جهان
جای گرفته طوریکه براساسی آمارهای بین المللی یکی از کشورهای غنی ازحیث دارایی های
معدنی به حساب می آید.
از نیکل، آهن، مس، روی، سرب، کبالت، طلا، نقره، سرب، گوگرد، کرومیت،
تیتانیم، منگنز، ذغال سنگ و اورانیوم بعنوان معادن پرشمار کشور نام برده شده است.
این درحالیست که تولیدات معدنی تنها 0٫6 درصد از تولید ناخالص داخلی
ایران را تشکیل می دهد و بخش عمده ای از مواد معدنی به صورت خام از کشور خارج می
شود که این مساله در واقع نادیده گرفتن این بخش از بدنه اقتصادی کشور است.
*ضرورت توجه به راهبردهای توسعه معدن
با وجود اینکه حدود 10 سال از راهبرد توسعه معدن می گذرد و اگر چه به
ظاهر در دولت قبلی رونمایی شد این برنامه تاکنون به مرحله اجرا نرسیده، از این رو
بسیاری از مشکلات فعلی کشور دراین بخش به دلیل نداشتن و مشخص نبودن استراتژیک
توسعه معدن است که گفته شده تا پایان همین ماه نهایی و اجرا می شود.
مدیران، دست اندرکاران، کارشناسان از جمله 25 هزار نفر عضو نظام
مهندسی معدن در کشور امیدوارند وزیر کنونی صنعت، معدن وتجارت با تجربه ای که در
این زمینه دارد بتواند در مدت تصدی خود بر این حوزه کمک شایانی به بارور شدن توانایی
های این بخش از بدنه اقتصاد داشته باشد تا در کنار دستیابی به ثروت و رشد صنایع
مختلف در کشور شاهد اشتغال زایی پایدار برای جوانان این مرز و بوم در واحدهای
فولادی باشیم.
مجتمع فولاد هرمزگان بعنوان یکی از چهار شرکت فعال تولید فولاد در
منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در زمینی به وسعت 150 هکتار در
13کیلومتری غرب بندرعباس احداث شده است.
منبع: ایرنا