پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- چین، ژاپن و آمریکا صدراعظم‌های تولید فولاد در دنیا محسوب می‌شوند و ایران نیز در این میان جایگاه 22 را داشته که طی 14 سال اخیر با افزایش حدود سه برابری تولید به پانزدهمین تولیدکننده این کالای معدنی دست یافته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، صنعت فولاد جهان در سال 2013 تقریبا در تمام مناطق رشد یکنواختی را تجربه کرد اما این رشد هنوز شکننده بوده و می تواند متوقف گردد.
تولیدکنندگان فولاد در جهان در سال 2013 به طور عمده توسعه قابل توجهی نداشتند به طوری که تولید فولاد خام در جهان با رشدی 2.4 درصدی به حدود یک میلیارد و 582 میلیون تن رسید.
درحالی که مانند گذشته این رقم دارای متغیرهای ملی و منطقه ای معدودی بود اما این متغیرها معمولا به دلیل بحران مالی سال 2008 درحد و اندازه چند سال پیش نبودند و می توان گفت که بخش اعظم صنعت فولاد در حال حاضر وارد مرحله پایدارتری شده اما به هر صورت رشد فوق العاده ای هم نداشته است.
چین، تولیدکننده نیمی از فولاد دنیا
هر گونه سخن و کلامی از فولاد باید با چین آغاز شود که تقریبا یک دوم و یا 49 درصد تولید فولاد خام جهانی را در سال گذشته در اختیار داشته و کارخانه های فولادسازی آن سهم مشابهی از جدول فولادسازان رده بالای متال بولتن را به خود اختصاص داده اند.
تولید فولاد چین در سال 2013 با 8.7 درصد افزایش به 779 میلیون تن رسید. به نظر می رسد روند ادغام دراین بخش که مورد حمایت دولت هم قرار دارد، اخیرا کاهش پیدا کرده و فولادسازان برتر و رده اول چین در رده 10 فولادساز برتر جهان از نظر حجم تولید قرار دارند . این فولادسازان عبارتند از کارخانه آهن و فولاد هبی، بائو استیل، کارخانه آهن و فولاد ووهان، جیانگسوشاگانگ، شوگانگ و کارخانه آهن و فولاد آفشان.
سهم چین از تولید فولاد جهانی بتدریج به یک دوم می رسد. این سهم در سال 2013 به 47 درصد رسید و در چهار ماه نخست امسال به 50 درصد بالغ شد.
اما تقاضای داخلی فولاد چین در سال 2013 با تولید آن همگام نشد و موجب شد حجم بیشتری فولاد از این کشور صادر شود و از سال 2011 به بزرگترین صادرکننده فولاد در جهان تبدیل شود. صادرات با 13 درصد افزایش به 57.8 میلیون تن رسید. واردات آن نیز افزایش داشت و با رشد 4 درصدی به 14.4 میلیون تن رسید اما این کشور هنوز یک صادرکننده عمده فولاد محسوب می شود.
بزرگترین واردکننده فولاد چین، کره جنوبی است که سال گذشته بیش از 9.7 میلیون تن واردات داشت و دیگر بازارهای عمده آن افریقا با 4.53 میلیون تن ، اتحادیه اروپا 3.55 میلیون تن، خاورمیانه 5.61 میلیون تن و امریکای مرکزی و جنوبی با 6.4 میلیون تن بودند.
تولید فولاد خام چین نیز امسال افزایش پیدا کرده اما این روند به کندی صورت می پذیرد. میزان تولید در چهار ماه نخست امسال با 2.7 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 271.9 میلیون تن رسید.
دولت چین همچنان نگران میزان ظرفیت مازاد ، فناوری منسوخ در چندین صنایع از جمله فولاد است و سعی می کند تا مانع افزایش بیشتر ظرفیت فولادسازی کشور برای بهبود حیات اقتصادی این صنعت شود.
وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین اعلام کرده که 28.7 میلیون ظرفیت فولادسازی و 19 میلیون تن ظرفیت چدن ریزی چین امسال تعطیل خواهد شد؛ البته این ظرفیت ها بدون شک بخش کوچکی از کل ظرفیت کشور است که به طور تخمینی به بیش از یک میلیارد تن می رسد
صدر اعظم های تولید فولاد دنیا کدام اند؟
بعد از چین، کشورهای ژاپن با 110 میلیون تن و ایالات متحده با 87 میلیون تن در رده‌های بعدی تولید فولاد قرار دارند. رتبه‌های چهارم تا هفتم به ترتیب به هند، روسیه، کره جنوبی و آلمان تعلق می‌گیرد. کشور در حال توسعه هند در 13 سال گذشته رشد چشمگیری در تولید فولاد داشته و خود را در میان 5 تولیدکننده برتر دنیا جای داده است، به‌طوری‌که از 27 میلیون تن تولید سال 2000 به 81.2 میلیون تن در سال 2013 رسیده است. در میان کشورهای منطقه، ترکیه با 34.7 میلیون تن در رده هشتم جهانی قرار دارد. تولید این کشور در سال 2000 معادل 14.3 میلیون تن بوده و در رتبه هفدهم جهانی قرار داشته است. همچنین ایران از 6.6 میلیون تن تولید و رتبه 22 در سال 2000 به تولید 15.4 میلیون تن دست یافته و با 7 پله ارتقا به رده پانزدهم جهان رسیده است.
اتحادیه اروپا ، دومین تولید کننده بزرگ فولاد در جهان
اگر اتحادیه اروپا را یک منطقه درنظر بگیریم، دومین تولید کننده بزرگ فولاد در جهان پس از چین محسوب می شود. تولید این منطقه پس از سقوط 5.1 درصدی در سال 2012 ، با کاهش 2 درصدی در سال 2013 به 165.6 میلیون تن رسید اما در چهار ماهه اول امسال با 6.2 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل به 58.5 میلیون تن رسید. بزرگترین فولادساز این منطقه یعنی آلمان تولیدش را با 4.3 درصد افزایش به 15 میلیون تن رساند.
کل تولید اتحادیه اروپا در سال گذشته هنوز 22 درصد زیر اوج 210 میلیون تنی آن در قبل از شروع بحران در سال 2007 بود.
کل صادرات اتحادیه اروپا به عنوان یک منطقه واحد با 7 درصد کاهش در سال گذشته به 35.6 میلیون تن رسید؛ اگر چه واردات آن با 6 درصد افزایش به 26.8 میلیون تن رسید اما همچنان یک صادرکننده صرف فولاد باقی ماند. تجارت درون منطقه ای فولاد آن حتی بیشتر از این ارقام است که در سال 2013 برابر با 94 میلیون تن بود. این رقم تقریبا معادل تجارت درون آسیایی با جمعیت و تولید بالا است.
بسیاری از مصرف کنندگان نهایی فولاد در اتحادیه اروپا در سال 2013 شاهد تغییرات منفی در شاخص تولیدات صنعتی که در آن فولاد بکار می رود مانند بخش های ساختمانی ، مهندسی مکانیک و لوله سازی بودند اما انجمن آهن و فولاد اروپا پیش بینی کرد که امسال از نظر آماری تمام هشت بخش مصرف کننده فولاد برای نخستین بار در طول چندین سال گذشته از وضعیت خوبی برخوردار می شوند.
پیش بینی می شود که مصرف واقعی فولاد امسال 2.1 درصد و در سال 2015 حدود 2.4 درصد افزایش داشته باشد.
ژاپن دومین صادرکننده فولاد بعد از چین
ژاپن دومین فولادساز بزرگ است که تولید فولاد خام خود را با 3.1 درصد افزایش به 110.6 میلیون تن رساند و این توسعه ظرفیت ادامه داشته و در ماه های امسال نسبت سال قبل 2 درصد افزایش پیدا کرد.
صنعت فولاد ژاپن اتکای زیادی به صادرات دارد که در سال 2013 با 3 درصد رشد به 42.1 میلیون تن رسید که آن را به دومین صادرکننده پس از چین تبدیل کرده است. صادرات آن بیشتر به شرق آسیا و حدود 22 درصد به بقیه کشورهای جهان بوده است. واردات کشور در سال گذشته که عمدتا از کره جنوبی است، به 5.37 میلیون تن رسید.
همسایه ژاپن یعنی کره جنوبی نیز مرکز فعال داد و ستد فولاد محسوب می شود. تولید فولاد خام آن با 4 درصد کاهش در سال گذشته به 66 میلیون تن رسید اما همچنان چهارمین صادرکننده بزرگ با 28.1 میلیون تن صادرات و سومین واردکننده بزرگ با 18.5 میلیون تن واردات در سال 2014 قلمداد می شود.
آمریکا بزرگترین وارد کننده فولاد
فولادسازی در امریکا پس از رهایی از بحران سال 2009 به وضعیت پایداری رسیده است اگر چه در سال گذشته تولید فولاد آن با 2 درصد کاهش به 87 میلیون تن رسید. در چهار ماه نخست سال 2014 تولید فولاد نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییری نداشت و به 28.7 میلیون تن رسید.
امریکا در سال 2013 بزرگترین وارد کننده فولاد با 28.6 میلیون تن واردات بود که 4 درصد نسبت به سال قبل آن کاهش نشان می دهد و اندکی بیشتر از 26.8 میلیون تن اتحادیه اروپاست.
دیگر کشورهای عضو نفتا یعنی کانادا و مکزیک به ترتیب 4.6 و 2.9 میلیون تن واردات داشتند در حالی که میزان واردات اتحادیه اروپا بیش از 4.2 میلیون تن ، برزیل 3.8 میلیون تن و کره جنوبی 3.4 میلیون تن بود.
سال گذشته صادرات فولاد امریکا بالغ بر 12.1 میلیون تن بود که به طور عمده به بازارهای کانادا و مکزیک ارسال شد و در مجموع به این دو بازار 10.2 میلیون تن صادرات داشت.
در این میان سرانه مصرف فولاد ایران در سال 2001 به میزان159.2 کیلوگرم به ازای هر نفر بوده است و این رقم در سال 2007 به292.3 کیلوگرم به ازای هر نفر رسیده است، در حالی که تولید فولاد در ایران طی سال‌های 2001 تا 2008 از 6.9میلیون تن تنها به 10.1میلیون تن افزایش یافته است و این موضوع خود لزوم حرکت به سمت توسعه فولاد در ایران را نشان می‌دهد.
هر چند در چند سال گذشته صنعت فولاد ایران در زمینه توسعه هیچ توفیق قابل ملاحظه‌ای نداشته است به طوری که تولید ایران در سال 2005 به میزان 9.4 بوده است و طی سه سال گذشته تنها 600هزار تن به این ظرفیت افزوده شده است یعنی تنها 0.44درصد تولید جهان رشد کرده است، اما بدون تردید افزایش تولید فولاد جزو اولین گام‌های حرکت به سمت صنعتی شدن کشور است و با توجه به آنکه بر اساس سند چشم انداز تولید فولاد در سال 1400 باید به میزان 40میلیون تن افزایش یابد تجدید نظر در این زمینه را به وضوح می‌طلبد.
منبع: ایسنا