پایگاه خبری تحلیلی فولاد ( ایفنا)- یکی از راهکارهای اساسی و تاثیرگذار برای خروج صنعت فولاد از شرایط رکودی حاکم، هدایت شدن به سمت توسعه صادرات انواع محصولات فولادی است. این در حالی است که وضعیت فعلی عرضه و تقاضای این محصول در بازارهای جهانی حاکی از رکود طاقت‌فرسا در این بازارها است، رکودی که باعث شده معاملات از عرضه کنندگان و خریداران بازار شده است.
در سال‌های اخیر به دلیل تحولات اقتصادی و منطقه‌ای در کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان، عراق، افغانستان و سوریه بازارهای نوظهور و پرظرفیتی ایجاد شده که فرصت‌های جدیدی را برای بازار صادراتی محصولات فولادی ایران به وجود آورده است. این در حالی است که به عقیده برخی از کارشناسان فولادی، کشور ما به دلیل حمایت‌های کم نتوانسته به ظرفیت‌های قابل توجهی در این زمینه دست یابد؛ به طوری که از دسترسی به جایگاه واقعی خود در صادرات محصولات فولادی دور مانده است.
البته کارشناسان بورسی معتقدند بازارهای ترکمنستان و آذربایجان به دلیل تقاضای کم و قدرت خرید پایین نمی‌تواند از مزیت‌های بالایی برخوردار باشد. اما باید اشاره داشت که کشور ما با استانداردهای مبتنی‌بر رویه‌های سنتی نمی‌تواند تقاضای بازارهای جهانی را تامین کند. در واقع ایران با حرکت در مسیر ایجاد ظرفیت‌های صادراتی با رویکرد توسعه پایدار و مقاوم‌سازی اقتصاد ملی می‌تواند به سند چشم‌انداز تولید ۵۰ میلیون تنی فولاد در سال دست یابد.
در همین رابطه رضا شهرستانی، عضو انجمن فولاد ایران درخصوص وضعیت بازارهای صادراتی فولاد کشور می‌گوید: در شرایط فعلی با توجه به وجود تحریم‌ها و کمبود مواد اولیه تولید قیمت تمام شده محصولات فولادی در کشور بالاست که طبیعتا این موضوع صادرات را تحت تاثیر قرار داده و شرایط رقابت با سایر کشورها را سخت کرده است.
وی افزود: در حال حاضر کشورهای چین و اوکراین با عرضه محصولات با کیفیت توانسته‌اند بازارهای خوبی را به دست آورند. این در حالی است که در کشور ما با وجود ظرفیت خوبی که در زمینه محصولات فولادی وجود دارد به علت برخی از مسائل سیاسی و اقتصادی امکان رقابت با این کشورها وجود ندارد.
عضو انجمن فولاد ایران گفت: موفقیت شرکت‌های فولادسازی دولتی و نیمه دولتی داخلی کشور بیشتر از طریق اخذ یارانه از سنگ‌آهن بوده درحالی که شرکت‌های خصوصی به دلیل قیمت‌های بالای مواداولیه و عدم برخورداری از سنگ‌آهن یارانه‌های از رقابت در این بخش بازمانده‌اند.
وی ادامه داد: با وجود تولید ۱۷ میلیون تن فولاد در سال بازارهای صادراتی این بخش فقط مختص کشورعراق با مصرف ۲ میلیون تن در سال و افغانستان با مصرف۵۰۰ هزار تن در سال است که میزان کم تقاضای این کشورها سودآوری چندانی را برای کشور به همراه ندارد.
شهرستانی همچنین درباره بازارهای صادراتی کشورهای ترکمنستان، ارمنستان و آذربایجان گفت: این کشورها بعد از فروپاشی اتحادیه شوروی سابق اقدام به بازسازی صنایع فولادی کردند، به گونه‌ای‌که با ذوب قراضه‌های آهنی و تولید شمش صنعت نورد خود را تقویت کرده و با استفاده از فناوری نوین تولید محصولات فولادی را افزایش دادند.
وی افزود: هر چند برخی از کارشناسان معتقدند ترکمنستان بازار جدیدی برای صادرات فولاد ایران محسوب می‌شود اما این کشور به جهت ضعف مالی و همچنین کاهش ساخت و ساز مصرف چندانی نداشته و نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای بازارهای عراق و افغانستان محسوب شود.
عضو هیات مدیره انجمن فولاد ایران اظهار کرد: در حال حاضر در بازارهای عراق کالای اوکراینی را به مراتب مرغوب‌تر از کالای ایرانی دانسته و تقاضا برای خرید آن بیشتر است.
وی تصریح کرد: درحال حاضر به نظر می‌رسد بهترین راه برون‌رفت از رکود حاکم بر صنعت فولاد پیگیری بودجه‌های عمرانی در جهت افزایش بازار مصرف داخلی است موضوعی که می‌تواند با بهبود شرایط سیستم بانکی زمینه خروج از رکود را تسریع بخشد.
بازار جدید فولاد در ترکمنستان
آزادسازی صادرات محصولات فولادی در چند هفته اخیر هرچند خوشحالی را برای برخی از تجار فولادی به همراه داشت، اما روند کاهش قیمت مقاطع فولادی در بازارهای منطقه به خصوص بازار عراق مجددا تداوم رکود را در بازار صادرات این محصولات به همراه داشت.
در این رابطه ابوذر مشایخی، کارشناس بورس می‌گوید: در کنار بازارهای عراق و افغانستان، ترکمنستان نیز می‌تواند به عنوان بازار جدید صادراتی فولاد فعال شود، به طوری‌که با ایجاد بحران‌های داخلی در ۲ کشور عراق و افغانستان صادرات فولاد به این ۲ کشور کاسته شده، اما ترکمنستان به عنوان بازاری جدید فعال شده که دارای مزیت‌های صادراتی است.
مشایخی با اشاره به بازگشت رونق به بازار فولاد گفت: طی ۲ تا ۳ ماه گذشته بازار فولاد در رکود به سر می‌برد اما پس از ماه رمضان مجددا این بازار رونق گرفته است و حجم معاملات افزایشی شده و با تخصیص پروژه‌های عمرانی به پیمانکاران، خریداران نیز رشد داشته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون صنایع کشور منتظر تاثیر بسته حمایتی برای خروج از رکود هستند چراکه این رکود باعث ایجاد مشکل در تعادل عرضه و تقاضای محصولات شده اما دولت در پی خروج از وضعیت رکود بدون تورم است.
آینده روشن صادرات فولاد ایران
هر چند در چند سال اخیر بازار صادراتی محصولات فولادی از جایگاه مطلوبی برخوردار نبوده اما برخی از کارشناسان معتقدند با تدوین سیاست‌های جدید در این بخش می‌توان آینده روشنی را برای این صنعت پیش‌بینی کرد.
اسرافیل احمدیه، کارشناس فولاد در تحلیل خود از بازارهای صادراتی معتقد است: درحال حاضر فولاد کشور در بحث صادرات جایگاه خوبی ندارد اما با توجه به نیاز داخلی و همچنین روند نزولی واردات فولاد در سال گذشته می‌توان آینده روشنی را برای این صنعت پیش‌بینی کرد.
وی افزود: با وجود کاهش واردات محصولات فولادی هم‌اکنون بیشتر نیاز بازار داخلی از سوی کارخانجات داخلی تامین می‌شود، بنابراین نبود بازارهای صادراتی به معنای کاهش سود در این صنعت نیست.
احمدیه با بیان اینکه قیمت فروش داخلی فولاد هیچ تفاوتی با قیمت‌های جهانی آن ندارد و شرکت‌های فولادی سودآوری و ارزش‌افزوده خود را از طریق فروش داخلی کسب می‌کنند، اظهار کرد: فولادسازان داخلی به دلیل تقاضای بالای بازار داخلی هیچ توجیهی برای صادرات نداشته، چراکه در صورت صادرات باید این محصول را دوباره وارد کنند که هزینه‌های بالای واردات و صادرات افزایش قیمت را به همراه خواهد داشت.
این کارشناس فولادی گفت: درحال حاضر محصولات فولادی تولید داخل در سایر کشورهای جهان از نظر کیفیت مرغوب شناخته شده است اما تفاوت ناچیز قیمت محصولات داخلی با قیمت جهانی انگیزه فولادسازان برای صادرات را کاهش داده است.
منبع: استیل ایران