پایگاه خبری تحلیلی فولاد(ایفنا)- به گزارش خبر اقتصادی به نقل از پترونت، باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا پس از سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط هوایی مالزی بر فراز اوکراین، اعلام کرد در صورتی که روسیه به پشتیبانی از گروه‌های نظامی در شرق اوکراین ادامه دهد، آمریکا فشار بر روسیه را افزایش خواهد داد. با این وجود، در حوزه انرژی- یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد روسیه و هدف اصلی تحریم‌های ایالات متحده علیه این کشور- امکان اعمال سریع تحریم، به‌آسانی ممکن نخواهد بود.
در صورتی‌که اتحادیه اروپا همچنان از اقدام جدی‌تر نسبت به روسیه اجتناب ورزد، ابزارهای در دسترس ایالات متحده به‌منظور اعمال فشار بر روسیه، نظیر ممنوعیت صادرات تکنولوژی‌های کلیدی بخش انرژی، کاربرد محدودی خواهد داشت. مقامات اتحادیه اروپا پس از حادثه سرنگونی هواپیمای مزبور اعلام کردند که درصدد نهایی‌کردن آخرین فهرست تهیه‌شده از افراد و شرکت‌هایی هستند که تا پایان ماه ژوئیه، تحریم خواهند شد، اما هنوز در مورد افزایش تحریم‌ها تصمیمی اتخاذ نکرده‌اند.
در واقع، آن‌گونه که خود اوباما نیز اذعان کرده است، حتی در صورت حمایت بیشتر اروپا، اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه روسیه در بخش انرژی، نظیر مواردی که بر علیه ایران اعمال شده، بعید خواهد بود. روسیه سومین تولیدکننده برتر نفت جهان و یکی از صادرکنندگان عمده گاز طبیعی، محسوب می‌شود. به این ترتیب، محدود کردن روسیه در حوزه انرژی، امری خطیر خواهد بود.
از سوی دیگر، ولادیمیر پوتین مرد قدرتمند روسیه، روی کاهش وابستگی این کشور به غرب به‌واسطه سودهای حاصل از فروش انرژی، کار می‌کند و در حال یافتن هم‌پیمانان جدیدی برای خود در آسیا است. در این راستا، روسیه چندی پیش یک قرارداد گازی بزرگ را با چین به امضا رساند. به‌علاوه، چین بیش از 20 میلیارد دلار به‌منظور کمک به توسعه زیرساخت‌های حوزه انرژی در شرق روسیه، سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
اوباما به‌دنبال ممنوع‌ساختن صادرات تکنولوژی‌های مهم بخش انرژی، نظیر تجهیزات پیشرفته حفاری و امکانات نرم‌افزاری مورد نیاز جهت اکتشاف و تولید نفت در روسیه، است. اما چنین محدودیت‌هایی حتی در صورتی‌که محقق شود، تنها توسعه آتی بخش انرژی روسیه را تحت تأثیر قرار خواهد داد و نه تولید فعلی این کشور را. در واقع، چنین اقداماتی نمی‌تواند تغییر رویکرد پوتین در کوتاه‌مدت را درپی داشته باشد.
شرکت‌های روسی‌ای که پیش از این مشمول تحریم‌های ایالات متحده شدند، نظیر شرکت‌های روسنفت و نواتک، چندی پیش اعلام کردند که روال عادی کسب‌وکار خود را ادامه خواهند داد؛ حتی قراردادهای آن‌ها با شرکت‌های نفتی بزرگ غربی نظیر اکسون موبیل و بریتیش پترولیوم علی‌رغم اقدامات محدودکننده اخیر علیه روسیه، همچنان پابرجاست و کار روی پروژه‌های مشترک به سرعت در حال پیشروی است.
با این وجود، علاوه بر دو شرکت بزرگ بخش انرژی، دو بانک بزرگ روسی نیز اخیراً به لیست تحریم‌ها اضافه شد و اوباما نیز بر افزایش فشارها در صورت عدم تغییر رویکرد پوتین، تأکید کرده است.
اوباما عنوان کرده است که «ما آشکارا اعلام می‌کنیم که در صورتی که روسیه به پشتیبانی از جدایی‌طلبان اوکراینی ادامه دهد، این امکان برای ما وجود دارد که هزینه‌های بیشتری را به آن‌ها تحمیل کنیم.»
یکی از مقامات رسمی ارشد ایالات متحده نیز چندی پیش ضمن برشمردن آخرین محدودیت‌های اعمال‌شده علیه روسیه، اظهار کرد که ایالات متحده می‌تواند هم دامنه تحریم‌ها و هم شمار شرکت‌های مشمول تحریم را گسترش دهد. وی گفته است که دسترسی چهار شرکت روسی به بازار سرمایه ایالات متحده محدود شده و خرید و فروش سهام جدید برای آن‌ها ممنوع شده است. چنین اقداماتی مطمئناً سبب بروز عدم قطعیت در بازارهای مالی و انرژی خواهد شد و هزینه کسب و کار شرکت‌های مذکور را افزایش خواهد داد.
با این حال، الیزابت روزنبرگ یکی مقام‌های سابق خزانه‌داری آمریکا و تحلیل‌گر حوزه انرژی عنوان کرده است که چنین اقداماتی، نگرانی جدی‌ای در بازارها به وجود نیاورده و تنها کار را کمی برای شرکت‌های مشمول تحریم، دشوار کرده است.
در واقع، باید گفت که تحریم روسیه در حوزه انرژی، با مورد تحریم‌های غرب علیه ایران بسیار متفاوت است. در بازار جهانی نفت، کاهش عرضه پیامدهای اقتصادی قابل‌توجهی برای اقتصاد کشورهای وابسته به نفت، از جمله خود ایالات متحده به‌دنبال خواهد داشت. در مورد ایران نیز، با رونق تولید نفت در ایالات متحده و افزایش تولید 3.5 میلیون بشکه‌ای در روز بود که مقامات آمریکایی توانستند صادرات ایران را تا حد چشم‌گیری کاهش دهند. اما روسیه حدود 10 میلیون بشکه نفت در روز نفت تولید می‌کند و بیش از 7 میلیون بشکه را صادر می‌کند. این در حالی است که سطح تولید نفت ایران پیش از اعمال تحریم‌ها 3.5 میلیون بشکه در روز و سطح صادرات این کشور 2.5 میلیون بشکه در روز بود. بنابراین، صادرات نفت خام روسیه و به خصوص صادرات گاز طبیعی این کشور برای ثبات اقتصاد جهانی حیاتی است، در حالی‌که در مورد ایران، این‌گونه نبود.
این مسئله‌ای است که هم اوباما و هم دیگر مقام‌های ارشد ایالات متحده کاملاً به آن واقف هستند. برای نمونه، اموس هاچستین یکی از مقام‌های ارشد حوزه انرژی ایالات متحده، حذف نفت روسیه از بازار جهانی را ناممکن اعلام کرده است.
اوباما نیز ضمن اشاره به محدودیت‌های اعمال تحریم‌های مشابه ایران بر علیه روسیه، عنوان کرده است که «ما به‌طور مستمر در تلاش بوده‌ایم تا تحریم‌ها را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که روسیه و اقتصاد این کشور را تحت تأثیر قرار دهد و در عین حال، تأثیر آن بر اقتصاد ایالات متحده و نیز اقتصاد جهانی را به حداقل برسانیم». وی به این نکته اشاره کرده است که روسیه واجد اقتصاد قدرتمندی است و پیوندهای متعددی با اقتصاد بقیه کشورهای جهان دارد.
منبع: خبر اقتصادی