پایگاه خبری تحلیلی فولاد(ایفنا)- گزارش جدیدی که از سوی یک اقتصاددان غربی معتبر تهیه شده است، کارآمدی تحریمهای تجاری علیه ایران را مورد تردید قرار داد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، جمال ابراهیم حیدر از مدرسه اقتصاد پاریس به تازگی تحقیقاتی را با عنوان "نتیجه معکوس تحریمها: آیا تغییر مقصد صادرات به صادرکنندگان ایرانی کمک کرده است؟" به پایان رسانده است. این اقتصاددان در مورد بخشی از کالاهای ایرانی تحریم شده تحقیق کرده که پس از بسته شدن بازارهای غربی به روی آنها به سادگی مقصدهای جدیدی پیدا کردند.
نشریه اینترنشنال بیزنس تایمز انگلیس با بررسی این تحقیقات نتیجه گرفته است تحریمهای صادراتی در دنیای جهانی شده ممکن است تاثیر کمتری داشته باشند زیرا صادرکنندگان می‌توانند مسیر صادرات خود را از یک مقصد به مقصد دیگر تغییر دهند.
حیدر به بررسی آمار مبادلات غیرنفتی پرداخت که تحت سیستم تحریم آمریکا انجام گرفته بودند. این آمار مربوط به فاصله ژانویه 2006 تا ژوئن سال 2011 بودند و شامل جزییات 1.81 میلیون مبادله می‌شدند.
اگر چه نفت بخش برتر در اقتصاد ایران است اما این اقتصاددان به چند دلیل تصمیم گرفت مبادلات غیرنفتی را مورد بررسی قرار دهد که مهمترین دلیل این بود که شرکتهای نفتی خارجی در سال 2012 تنها زمانیکه واقعا مجبور شدند، خرید نفت از ایران را متوقف کردند.
بعلاوه با وجود اینکه نفت 80 درصد از صادرات ایران را تشکیل می‌دهد تنها یک صادرکننده نفت در ایران وجود دارد که شرکت ملی نفت ایران است. از سوی دیگر بیشتر از 35 هزار صادرکننده غیرنفتی وجود دارد که 38 درصد از کل اشتغال در ایران را در مقایسه با 0.7 درصد در تاسیسات نفتی تشکیل می‌دهند.
حیدر که سابق بر این در نهادهای بین المللی مانند بانک جهانی و یونسکو کار کرده بود در تحقیقات خود دریافت که دو سوم از ارزش صادرات غیرنفتی ایران که تصور می‌رفت با تحریمهای صادراتی نابود شده بودند، در واقع به مسیرهای جدیدی رفتند که در آنها از تحریم خبری نبود.
وی همچنین کشف کرد صادرات غیرنفتی ایران تحت مدت مورد بررسی افزایش یافته است. صادرکنندگان ایران عمدتا قیمت محصولاتشان را کاهش دادند و به طور مسلم مشتریان جدیدی در کشورهای دوست ایران پیدا کردند اما پیام واضح این تحقیقات بویژه در شرایط اقتصادی و سیاسی کنونی این است که تحریمها تجاری لزوما به معنای فلج کردن بخش صادرات یک کشور نخواهد بود.
اهمیت این پیام از این جهت است که بسیاری از شرکتها در انگلیس و به طور گسترده‌تر در اتحادیه اروپا در روسیه فعالیت دارند و بخشی از عدم تمایل اتحادیه اروپا برای وضع تحریمها جدید علیه مسکو نگرانی در مورد از دست رفتن ارزش تجارت با این کشور خواهد بود.
طبق این تحقیقات، شکاف به وجود آمده از تحریمها توسط بازارهای جایگزین پر خواهند شد. در حال حاضر گمانه زنی تحلیلگران پیرامون این موضوع است که چه بازارهایی از شکاف به وجود آمده از غیبت غرب در بازار روسیه سود خواهند برد.
پس از اینکه روسیه به تلافی تحریمهای غربی، واردات مواد غذایی از اتحادیه اروپا و آمریکا و همچنین استرالیا، کانادا و نروژ را ممنوع کرد، حدود 90 کارخانه گوشت برزیلی برای فروش گوشت گاو، مرغ و خوک به روسیه مجوز گرفتند و برزیل امیدوار است بتواند صادرات ذرت و سویا به روسیه را افزایش دهد.همچنین گفته می‌شود مسکو با نمایندگان دیگر دولتهای آمریکای لاتین برای متنوع کردن بیشتر مسیرهای تجاری مذاکره است است.
این اقدام منعکس کننده استراتژی است که از سوی ایران پس از تحریمهای سال 2008 در پیش گرفته شد. پس از تشدید تحریمها علیه ایران، صادرات غیرنفتی کشور به چین، برزیل، نیجریه، آفریقای جنوبی، هند و افغانستان به میزانی افزایش یافت که افت تجارت با بازارهای غربی را جبران کرد.
منبع: ایسنا