پایگاه خبری تحلیلی فولاد ( ایفنا)- به گزارش اقتصاد ایرانی، با وجود تشدید تحریم ها علیه مسکو و افزیش هزینه قمار ولادیمیر پوتین در اوکراین، تاکنون هیچ نشانه ای از تغییر روند وی مشاهده نشده است.
شاید آنگونه که سیاستمداران در واشنگتن و بروکسل اصرار می ورزند، این شروع تازه جنگ سرد نباشد. اما تحریم های تنبیهی علیه روسیه که توسط اتحادیه اروپا و آمریکا در 29 جولای اعلام شد، پایانی بر 25 سال تلاش برای تبدیل مسکو به عنوان شریک غرب بود. اینکه این تحریم ها چقدر ادامه پیدا کند و تا چه حدی شدت یابد، به پاسخ پوتین و بیش از همه به تصمیم وی برای عقب نشینی و انصراف از درگیری های خونین در شرق اوکراین بستگی دارد. وی تاکنون کم ترین نشانه ای از انجام چنین کاری از خود بروز نداده و از سوی دیگر تعارضاتش با غرب و ترجیح وی برای انزوا بیشتر می شود.
پس از ماه ها اقدامات ناهماهنگ، عاقبت آمریکا و اروپا بسته تحریمی سختگیرانه و هماهنگی را ارائه دادند که بانک های دولتی را هدف قرار داده و صادرات فن آوری های نفتی و نظامی به روسیه را ممنوع می کند. خود این تحریم ها به تنهایی روسیه را به زانو در نمی آورند اما می تواند آسیب های جدی به اقتصاد بیمار روسیه وارد کند.
هدف قرار دادن هواپیمای مالزیایی که به احتمال زیاد به دست جدایی طلبان هوادار روس در شرق اوکراین صورت گرفت، نگرش ها را نسبت به پوتین سخت تر کرد. عدم پذیرش مسئولیت از جانب پوتین و ادامه حمایت های نظامی وی از شورشیان پس از این واقعه، رهبران اروپایی و حتی آن تعدادی که با تحریم مخالف بودند را مجاب کرد که راهی جز تنبیه روسیه وجود ندارد.
تحریم ها علیه بانک های دولتی، بزرگ ترین و فوری ترین تهدید علیه اقتصاد روسیه به شمار می رود. به گزارش بلومبرگ، شربانک، گازپروم بانک و Vnesheconombank حدود 15 میلیارد دلار اوراق به دلار، یورو و فرانک سوئیس اختصاص داده اند که تا سه سال دیگر سررسید آنها فرا می رسد. تحریم های جدید کار را برای وام دهندگانی همچون این موسسات برای اعطای وام به بازار پایتخت های غربی دشوار تر می کند. بدون دسترسی به تامین مالی بلند مدت خارجی، دیون آن ها به سختی پرداخت خواهد شد.
جریان سرمایه بین المللی به روسیه کاهش یافته است. دلارهای استقراضی از بانک های خارجی از 25 میلیارد دلار در سال 2013 به 7.9 میلیارد دلار در نیمه نخست سال 2014 کاهش یافته است. در نتیجه این امر شرکت های محلی بیشتر به بانک های دولتی روسیه وابسته شده اند. اگرچه بانک های دولتی می توانند برای مدتی روی پس انداز داخلی حساب کنند و شاید هم نیم نگاهی به دیگر منابع تامین مالی داشته باشند اما با وجود همه اینها، پول کمتری برای سرمایه گذاری در دسترس خواهد بود. اگر چین واقعا پولی ارائه کند تنها در ازای دسترسی به منابع طبیعی روسیه خواهد بود.
تحریم ها صادرات انرژی روسیه را هدف قرار نمی دهند. اما تحریم فن آوری های غربی، توانایی روسیه را برای دست یابی به حوزه های جدید در منطقه شمالگان (Arctic) و سایر مناطق محدود می کند که نتیجه آن کاهش احتمالی در درآمدهای حاصل از فروش محصولات هیدروکربنی خواهد بود.
تاکنون پیوندهای اقتصادی روسیه با غرب چندان تحت الشعاع این تحریم ها قرار نگرفته است. آمریکا اسبربانک، بزرگ ترین بانک روسیه و قلب مالی اقتصاد آن را از فهرست تحریم هایش دور نگه داشته است (مشخص نیست که اتحادیه اروپا نیز همین اقدام را صورت داده است یا خیر). محدودیت صادرات فن آوری به بخش نفت، حوزه گاز را دست نخورده باقی گذاشته است که این امر همچنان وابستگی اروپا به گاز روسیه را حفظ می کند. علاوه بر این، اتحادیه اروپا مبادلات دفاعی آینده نه فعلی را مسدود کرده است. فروش 1.2 میلیارد یورویی (1.6 میلیارد دلاری) ناو جنگی Mistral-class از سوی فرانسه می تواند طبق برنامه ریزی ها انجام شود.
تصادفا یک روز پیش از اعلام تحریم های جدید، یک دادگاه هلندی دستور داد تا روسیه حدود 50 میلیارد دلار به سهام داران شرکت یوکاس برای مصادره این شرکت توسط کرملین در ده سال پیش، غرامت پرداخت کند. مفسران روسی تحریم و حکم دادگاه را بخشی از طرح غربی ها می دانند.
جنگ به هر قیمتی
پوتین اینطور حساب می کرد که دودلی و توجه موقتی غرب به مسائل باعث می شود تا وی بدون خطر و هزینه زیاد، هرکاری را که بخواهد در اوکراین انجام دهد. وی تصور می کرد که با وجود آسیب به روابط دیپلماتیک و اقتصادی، ضمیمه کردن کریمه به روسیه و حفظ نفوذ روی اوکراین، ارزش این ریسک ها را دارد.
مشخص است که هزینه تحمیلی بیش از آن چیزی است که پوتین محاسبه نموده است. اما شاید این هزینه به قدری زیاد نباشد که او را منعطف سازد. دیمیتری ترنین از اندیشکده کارنگی مسکو بر این نظر است که پوتین، امروز برای بقای سیاسی خود می جنگد. رئیس جمهور روسیه فکر می کند باید بین کسب حمایت داخلی از طریق مبارزه یا تسلیم شدن در مقابل فشارهای بین المللی و احتمالا از دست دادن همه چیز یکی را انتخاب کند. در روزهای پس از حادثه سقوط هواپیمای MH17 مشخص شد که پوتین هواداران سیاسی خود را برای یک نبرد طولانی آماده کرده است.
جو فعلی در مسکو طوری است که از انزوا استقبال می شود. نمایندگان دومای روسیه به منظور تشویق مصرف کنندگان برای استفاده از محصولات داخلی، از مزایای صنایع داخلی به شکل اغراق آمیزی تعریف می کنند. یک اقتصاددان به نام ولادیسلاو اینوزمستوف، قدرت پوتین را وابسته به رشد اقتصادی یا حتی میزان حقوق و دستمزدها نمی داند. وقتی هم که مشکلات خودی نشان می دهند، تقصیرها گردن غرب انداخته می شود. ماشین تبلیغات و پروپاگاندای روسیه همچنان قدرتمند است. نتایج نظرسنجی مرکز لودا نشان می دهد 82 درصد از مردم روس بر این نظرند که نیروهای اوکراینی مسئول سقوط هواپیمای MH17 بوده اند.
برخی از نخبگان سیاسی و اقتصادی نسبت به مسیری که روسیه در پیش گرفته تردید دارند، اما به قدری به کرملین وابسته هستند که نمی توانند علنا آنرا اعلام کنند. برای مثال مدیران بانک های دولتی از اینکه منابع تامین مالی بلندمدت خود در غرب را از دست دهند چندان خشنود نیستند، اما می دانند برای اینکه از سد مشکلات پیش روی عبور نمایند به حمایت های مالی دولت نیازمند هستند.
با در نظر گرفتن دیدگاه آقای پوتین در مواجه با غرب، اگر تنش ها افزایش یابد چندان جای شگفتی نیست. پوتین بر این باور است که آینده سیاسی وی وابسته به دفاع از نفوذ منطقه ای روسیه است - این درسی است که وی از سقوط اتحاد جماهیر شوروی گرفته است. کابوس بزرگ پوتین، شکست شورشیان بدون منفعتی برای روسیه است. او ترجیح می دهد به جای اینکه شبیه میخائیل گورباچف باشد، یک چهره منفور جهانی باقی بماند.
منبع: اقتصاد ایرانی