مرکز خدمات فولاد ایران- به گزارش گروه صنعت و معدن سهم 24 درصدی سرمایه‌گذاری صنایع کوچک در صنعت و داشتن 40 درصد اشتغال بخش صنعتی، جایگاه این صنایع را به عنوان یکی از موثرترین و سریع‌ترین شیوه‌های اشتغال‌زایی نمایان می‌کند.
با این وجود به‌دلیل مشکلات مختلف در سال‌های گذشته، 14 هزار واحد صنعتی در رده صنایع کوچک از چرخه تولید خارج شده‌اند. در این میان، در حالی اخیرا در جلسه هیات وزیران با اختصاص 100هزار میلیارد ریال تسهیلات به صنایع کوچک با هدف رفع کاهش تولید و کمبود نقدینگی این واحدها موافقت شده که صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری در این بخش نیز آمادگی خود را برای پذیرش ریسک اعتباری این صنایع اعلام کرده است.
با این حال، به‌دلیل دستور ویژه دولت برای اتمام واحدهای نیمه تمام با پیشرفت بالا، برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت این است که برخی از واحدهای کوچک مستقر در شهرک‌های صنعتی را فسخ قرارداد و برخی دیگر از واحدها را یاری رساند تا به مرحله تکمیل طرح برسند.
اقدامات حمایتی از واحدهای صنعتی کوچک در حالی است که کارشناسان دلایل مختلفی را مبنی‌بر تعطیلی یا کاهش تولید آنها اعلام می‌کنند.
تورم لجام‌گسیخته و افزایش هزینه‌ها، تولید کمتر از میزان توان و گران بودن کالاهای تولیدی، کمبود نقدینگی و بهره غیرقابل‌تحمل، کیفیت پایین و عدم امکان رقابت با کالاهای خارجی، غیرواقعی بودن نرخ ارز و صرفه واردات، صرفه قاچاق با توجه به نرخ ارز، تعرفه‌های وارداتی بالای کالاهای ایرانی در بازار‌های هدف صادراتی به دلیل عدم عضویت در سازمان جهانی تجارت، عدم امکان صادرات به دلیل مشکلات مختلف، خواب سرمایه واحدهای تولیدی جهت تامین مواد اولیه و مشکلات سیاسی و تحریم‌های بانکی طی پنج سال گذشته از عوامل تعطیلی واحدهای تولیدی بوده است.
فسخ قرارداد 800 واحد صنعتی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در این رابطه با بیان اینکه قرارداد 800 واحد صنعتی به‌دلیل عدم پیشرفت فیزیکی در شهرک‌های صنعتی فسخ شده است، گفت: براساس دسته‌بندی صورت گرفته، برخی از این صنایع کوچک در مرحله‌ای هستند که تنها زمین را تحویل گرفته و طی سال‌های گذشته در مرحله زمین متوقف مانده‌اند که قراردادهای آنها را فسخ خواهیم کرد، البته این فسخ قرارداد با طی مراحل قانونی صورت می‌گیرد.
سیدمحمدعلی سیدابریشمی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر تصریح کرد: برخی از متقاضیان احداث واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی، زمین را دریافت کرده و در مراحل دیوارکشی و ساخت و ساز سوله هستند و البته دسته‌ای دیگر هم در مرحله نصب ماشین‌آلات وارد شده‌اند که برای این دسته که ماشین‌آلات را نصب کرده‌اند، تلاش ما این است که قرارداد آنها را تمدید کرده و مشکلات آنها را سریعتر برطرف کنیم تا به مرحله تولید برسند. سیدابریشمی اظهار کرد: سریع‌ترین راهی که ایجاد اشتغال صورت گیرد، این است که واحدهای نهایی که در مرحله ساخت و ساز به بهره‌برداری می‌رسند، مورد حمایت واقع شوند تا بتوان تولید را به رونق رساند. وی افزود: در مورد برخی از واحدهای تولیدی که قراردادهایی را با سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی منعقد کرده و اقساط خود را پرداخت نکردهاند، برنامه ما این است که نسبت به فسخ قرارداد آنها اقدام کنیم، بر همین اساس 4200 پرونده در سازمان مورد بررسی واقع شده که از این تعداد تاکنون، قرارداد 800 واحد فسخ شده است.
به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، در مرحله بعد، آن دسته از واحدهایی که به بخشی از تعهدات خود عمل کرده‌اند، اما در مورد بخش دیگر قرارداد و تعهدات، پیشرفتی نداشته یا خرید ماشین‌آلات و احداث سوله را آغاز نکردهاند، فسخ قرارداد صورت می‌گیرد.
نحوه حمایت ازصنایع کوچک اقدامات وزارت صنعت، معدن و تجارت برای رفع مشکلات واحدهای صنعتی کوچک که به تعهدات خود عمل کرده‌اند، در حالی است که مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک ایران نیز اعلام کرده است: با توجه به مشکلات صنایع کوچک در زمینه تامین مالی و نقدینگی مورد نیاز، ریسک اعتباری این صنایع در فرآیندهای تامین، تولید، فروش، پیمانکاری و تعهدات مالی از سوی صندوق پذیرش می‌شود.
به گفته علی تعقلی، این صندوق یک نهاد حمایتی، تضمین و تسهیل‌کننده انجام سرمایه‌گذاری‌های صنایع کوچک در کشور است و براساس اساسنامه میتواند ریسک اصل و سود تسهیلات را بپذیرد؛ به طوری که در مناطق محروم 85 درصد ریسک را می‌پذیرد و در مناطق توسعه‌یافته 70 درصد ریسک را می‌پذیرد. وی تصریح کرد: با توجه به مشکلات مالی صنایع کوچک که در بخش راه‌اندازی و توسعه عمدتا با آن مواجهند، به نظر می‌رسد در حال حاضر افزایش پوشش حمایتی بیش از هر زمان دیگری ضروری است. تعقلی ادامه داد: صنایع کوچک به جهت سختی نظارت در اعطای تسهیلات و ریسک مورد توجه تامین‌کنندگان مالی نیستند؛ بنابراین در تمامی دنیا حتی کشورهای مبتنی بر نظام بازار، صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک متولی حل مشکل تامین و پذیرش ریسک صنایع کوچک است. وی اظهار کرد: در دنیا منابع تامین مالی متعددی وجود دارد؛ در حالی که در ایران عمده فشار در نظام تامین مالی روی بانک‌ها است؛ از این رو صندوق میتواند جهت رفع مشکلات تامین مالی صنایع کوچک اقدام کند.
به گفته تعقلی، صندوق با صدور ضمانت‌نامه به نفع بانک‌ها و موسسات تسهیلات‌دهنده برای تولیدکنندگان، بستر را برای توسعه و تسهیل همکاری بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری با صنایع کوچک فراهم و نسبت به ارائه ضمانت‌نامه اقدام می‌کند. این امر در شرایط حاضر که بسیاری از صنایع کوچک با مشکل تامین نقدینگی و چالش‌های عدیده مالی روبه‌رو هستند، میتواند به عنوان فرصتی مغتنم محسوب شود.
وی تصریح کرد: با توجه به ماهیت وجودی صندوق و رسالت آن در حمایت از صنایع کوچک که بیش از 90 درصد کل واحدهای صنعتی کشور را تشکیل می‌دهد، گسترش فعالیت صندوق میتواند نمود زیادی در شکوفایی صنایع کوچک به همراه داشته باشد.
فعالیت بیش از 80 هزار واحد کوچک تعقلی در ادامه با تاکید بر نقشی که صنایع کوچک در ایجاد اشتغال‌زایی ایفا می‌کنند، تصریح کرد: در حال حاضر بیش از 80 هزار بنگاه اقتصادی کوچک و دارای مجوز در حال فعالیت هستند. این میزان به تنهایی 90 درصد واحدهای اقتصادی، تولیدی و صنعتی کشور را تشکیل می‌دهند. به گفته وی، در سبد طرح‌های صندوق هر شغل با حداکثر 500 میلیون ریال سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایجاد شده است در حالی که در صنایع بزرگ مانند فولاد و پتروشیمی و سیمان این رقم به ده‌ها برابر می‌رسد. مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک ایران همچنین گفت: مشکل همیشگی و قدیمی صنعتگران با بانک‌ها در تامین وثایق مورد قبول آنها و نبود توان تولید است.
تعقلی ادامه داد: در حال حاضر حجم بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع کوچک به دلیل نبود نقدینگی به تولید کامل منتهی نمی‌شود.
وی در ادامه با اشاره به سرمایه 500 میلیارد ریالی صندوق افزود: تاکنون 400 ضمانت‌نامه برای 31 استان کشور صادر شده که این ایجاد و استمرار حدود 10 هزار شغل را به همراه داشته است. تعقلی با بیان اینکه به حداقل رساندن نسبت مطالبات مشکوک‌الوصول در حوزه صنایع کوچک مورد ضمانت به کل مطالبات از جمله توفیقات صندوق به شمار می‌آید، گفت: متقاضیان می‌توانند برای دریافت تسهیلات یا ضمانت‌نامه با مراجعه به شرکت شهرک‌های صنعتی استان خود، نسبت به دریافت لیست مدارک اولیه و تشکیل پرونده اقدام و برای طی سایر مراحل به بانک‌ها و صندوق مراجعه کنند. به گفته وی، در حال حاضر سقف ریالی ضمانت‌نامه صندوق، 10 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است و صاحبان صنایع کوچک باید مابقی وثایق را به بانک ارائه کنند.