مرکز خدمات فولاد ایران- در حالی وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم در ابتدای شروع به کارش اعلام کرد که طرحهای فولادی زیر پنج میلیون تن توجیه اقتصادی ندارند که در هفته‌های اخیر از گوشه و کنار اخبار مربوط به کلنگ زنی و راه‌اندازي طرحهای فولادی به گوش می‌رسد که طبق اعلام نعمت زاده هیچ یک دارای توجیه اقتصادی نیستند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در ابتدای تصدی مسئولیت در دولت یازدهم در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که در دنیا طرح فولادی زیر پنج میلیون تن اقتصادی نبوده و با این حساب هیچ‌کدام از طرحهای فولادی استانی دارای توجیه اقتصادی نیستند. وی در عین حال تاکید کرد که دولت یازدهم خود را متعهد به ادامه اجرا و تکمیل این طرح‌ها می‌داند.
با گذشت ماه‌ها از آن اظهارنظر حالا خبر می‌رسد که به غیر از طرحهای فولادی استانی فاقد توجیه اقتصادی طرحهای فولادی دیگری نیز در سراسر کشور در دست اجرا هستند که با در نظرگرفتن معیار وزیر عملا غیراقتصادی هستند.
با توجه به اینکه بسیاری از این طرح‌ها برای راه‌اندازی و تکمیل خود از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند غیراقتصادی بودن این طرح‌ها می‌تواند عملا باعث هدررفت منابع مالی کشور شود. البته مشخص نیست کلنگ پروژه‌هایی که در اخبار از آن سخن به میان آمده در دولت یازدهم به زمین خورده است یا دولت‌های قبلی.
از جمله طرحهای فولادی که اخیرا در رسانه‌ها از اجرا و راه‌اندازی آنها سخن به میان آمده می‌توان به راه‌اندازی کارخانه ۲۵۰ هزار تنی تولید شمش فولاد در کبودراهنگ استان همدان اشاره کرد.
به گفته استاندار همدان پس از جلسه مشترک با مدیرعامل بانک صنعت و معدن کشور که سرمایه گذار بخش خصوصی نیز در این جلسه حضور داشت، توافق شد تا اعتبارات و تسهیلات مورد نیاز برای احداث این پروژه تولیدی توسط بانک صنعت و معدن پرداخت شود.
همچنین در خبری دیگر فرماندار ایجرود از راه‌اندازی کارخانه فولاد سهند در ایجرود خبر داد که به گفته وی طبق پیش‌بینی‌های انجام گرفته میزان تولید در هر دو فاز 800 هزار تن است. به گفته وی با راه‌اندازی این کارخانه 2000 نفر در استان زنجان مشغول به کار می‌شوند.
از این دست اخبار درباره اجرا و راه‌اندازی طرحهای فولادی زیاد است اما نکته‌ای در این بین جلب توجه می‌کند هدف مشترک همه این طرح‌ها یعنی اشتغالزایی است. به نظر می‌رسد توجه صرف به این هدف باعث شده تا هدف مهمتر دیگر یعنی سودآور بودن و دارای توجیه اقتصادی بودن پروژه عملا فراموش شود. فراموش کردن این هدف نیز باعث می‌شود پروژه‌های فولادی چند ماه بعد از راه‌اندازی به مرز تعطیلی و ورشکستگی کشیده شوند که در نهایت باعث از بین رفتن هدف اشتغالزایی نیز می‌شود. از جمله موارد تعطیلی مانند کارخانه‌های فولادی می‌توان به فولاد زاگرس در استان کردستان اشاره کرد که اخیر آگهی انحلال رسمی آن نیز منتشر شد.
در همین حال دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد درباره اقتصادی بودن طرحهای فولادی نظر نسبتا متفاوتی داشته و با احتیاط بیشتری در این باره سخن می‌گوید.
رسول خلیفه‌سلطان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه نمی‌توان رقم دقیقی را به عنوان معیار اقتصادی بودن همه انواع فولادسازی‌ها اعلام کرد، گفت: به عنوان مثال در روش کوره بلند هرچه تناژ تولید بیشتر باشد، کارخانه اقتصادی‌تر خواهد بود اما در روش‌های دیگر ممکن است چنین وضعیتی وجود نداشته باشد و با ظرفیت‌های پایین‌تر نیز فولادسازی توجیه اقتصادی داشته باشد.
وی افزود: در صورتی که زیرساختهایی مانند خط ریل، گاز و آب از قبل در کنار پروژه فولادسازی وجود داشته باشند، هزینه اجرای طرح کاهش می‌یابد و به همین دلیل شاید ظرفیت موردنیاز برای اقتصادی بودن پروژه نیز به همان نسبت کاهش پیدا کند. بنابراین اینکه بگوییم به صورت کلی فولادسازی با ظرفیت کمتر از 5 میلیون تن در کشور اصلا توجیه اقتصادی ندارد شاید چندان حرف صحیحی نباشد.
او در عین حال گفت: البته ظرفیت طرحهای فولادی استانی در دست اجرا (هر یک به میزان 800 هزار تن) خیلی پایین بوده و اگر ظرفیت هر یک از این طرح‌ها حداقل 1.5 میلیون تن بود توجیه اقتصادی آنها بیشتر بود.
دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد تاکید کرد: اقتصادی بودن طرحهای فولادی به نوع تکنولوژی بکار رفته در آنها و همچنین میزان مصرف محصول تولیدی و زیرساختهای موجود در کنار پروژه بستگی دارد و شاید نتوان به صورت کلی درباره همه انواع فولادسازی با یک معیار قضاوت کرد.
به گزارش ایسنا، ایران طبق برنامه ریزی های انجام شده قصد دارد تا سال 1404 به تولید 55 میلیون تن فولاد خام دست پیدا کند. با توجه به تاخیر زیادی در بهره برداری از طرحهای فولادی استانی و همچنین دیگر طرحهای فولادی دستیابی به این هدف به اعتقاد بسیاری از کارشناسان عملا غیرممکن شده است.
در همین حال شرکت ملی فولاد در حال به روز رسانی طرح جامع فولاد بوده و ممکن است بعد از نهایی شدن طرح جامع فولاد هدفگذاری ایران برای تولید فولاد خام تا افق 1404 نیز دچار تغییراتی شده و کاهش یابد.
منبع: ایسنا