مرکز خدمات فولاد ایران - تهران - ایرنا - رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی، تبدیل معوقات بانکی در طرحی پنج ساله به منابع جاری را امکان پذیر دانست و گفت: از آنجا که اتخاذ راهکار برای تحقق این امر نیاز به زمان دارد، باید شرایط تک تک پروژه ها اعم از صنایع کوچک، متوسط و بزرگ دریافت کننده تسهیلات را بررسی و درباره چگونگی بازپرداخت با آنها مذاکره کرد.
هما سادات گوشه روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، درباره راهکارهای مناسب برای کاهش مطالبات معوق بانکی، افزود: برای هر کدام از طرح ها باید نسخه و فرمول خاص در نظر گرفت که البته طی برنامه 5 ساله می توان معوقات را به جاری تبدیل کرد.
وی اظهار داشت: البته نسخه کلی می تواند در سطحی برای طرح ها موثر باشد اما طرح ها باید به صورت تک تک بررسی و راه حل های متفاوت برای آن ارایه شود
سادات گوشه با بیان آنکه برخی از مطالبات امکان بازگشت به دلیل پرداخت های غیراصولی ندارد، تصریح کرد: به عنوان مثال تسهیلات مربوط به طرح های زودبازده به علت پرداخت غیراصولی امکان کمی برای بازگشت دارد.
وی در مورد دلایل ایجاد و انباشته شدن مطالبات معوق در سیستم بانکی کشور، گفت: پدیده مطالبات معوق اصولا یکی از واقعیت هایی است که در نظام بانکی تمام دنیا وجود دارد و قابل تامل بوده و پدیده ای است که در کنار فعالیت های اقتصادی ایجاد می شود.
وی با تاکید بر اینکه نسبت مطالبات معوق در ایران به صورت بیمارگونه رشد کرده است، تصریح کرد: در حالی که حداکثر نرخ قابل قبول مطالبات معوق در دنیا 5 درصد و این نسبت در ایران حدود 15.6 درصد می باشد این نسبت از زنگ خطر گذشته به خصوص آنکه رشد آن در دوره چند سال اخیر به سرعت افزایش یافته است.
رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی درباره دیگر دلایل افزایش مطالبات معوق بانکی، اظهار داشت: زمانی که در نظام اقتصادی از ابزارهای مورد نیاز آن کمتر و در مقابل از ابزارهای غیراقتصادی برای حل آن استفاده شود، تبعات آن خود را به طرق مختلف نمایان می کند
سادات گوشه ادامه داد: حتی در این مقطع که این بیماری آشکار شده باز هم اجازه شفاف سازی وجود ندارد و اگر در تحلیل ها به تمام واقعیت ها پرداخته نشود، نمی توان به راه حل اثرگذار رسید ضمن آنکه این مطالبات یک شبه ایجاد نشده و راه حل رفع آن نیز به راحتی اتفاق نمی افتد و نظام بانکی همچنان در حال از دست دادن زمان است.
وی ادامه داد: براساس آمار اعلامی کل تسهیلات اعطایی سیستم بانکی 523 هزار میلیارد تومان بوده که 15.2 هزار میلیارد تومان آن متعلق به 61 نفر شخصیت حقوقی است زیرا ارقام بزرگ به افراد حقیقی تعلق نمی گیرد، البته اشخاص حقوقی زائده شرایطی هستند که به دلیل پایین بودن سرمایه بانک ها، امکان پرداخت تسهیلات کلان به تمام شرکت ها وجود ندارد.
وی با تاکید بر آنکه تفکیکی برای تحلیل ها در این زمینه وجود ندارد، اظهار داشت: باید بررسی کرد که چه میزان بخش خصوصی، چه میزان بخش خصوصی قدرتمند و چه میزان بخش غیرخصوصی، مشکل مطالبات معوق را ایجاد کرده اند.
سادات گوشه گفت: بسیاری از بنگاه های اقتصادی بخش هایی هستند که نه تنها دولتی بلکه خصوصی نیز نیستند لذا در تخصیص منابع به ضرایب به اندازه کافی توجه نمی شود، علاوه بر شبه دولتی ها برخی از بخش خصوصی های بزرگ نیز شامل این دامنه امن شده اند که شاخص های همراه با مدارا برای آنها در نظر گرفته اند و یا آنکه شرکت از نظر اقتصادی جایگاهی خاص داشته که بانک معتقد بوده با ارایه تسهیلات با مشکلی مواجه نمی شود اما متغیرهای غیرقابل پیش بینی همانند تحریم سبب شد تا وضعیت شرکت ها تغییر کند.
رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی با بیان اینکه دولت راست گویی خود را در سال های گذشته از دست داده بود، گفت: شفافیت اطلاعات و آمار وجود نداشت و این در حالی است که در مطالبات معوق بانکی علاوه بر صنایع کوچک و متوسط، بخش خصوصی نیز با مشکلاتی مواجه شد.
سادات گوشه تصریح کرد: این مشکلات سبب شد تا آمار تفکیک شده برای بررسی مشکلات صنایع وجود نداشته باشد که البته نبود اطلاعات مربوط به تاریخ اقتصادی ایران است و مربوط به 8 یا 15 سال گذشته نیست اما هیچ گامی نیز برای بهبود آن برداشته نشده که امیدواریم برای رفع آن اقداماتی انجام شود.
وی با بیان آنکه، نهادسازی ها برای اصلاح امور یکی از فعالیت های مثبت است، اظهار داشت: یکی از نهادهایی که می توان از آن در این راستا بهره گیری کرد کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی است.
وی درباره راه اندازی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی از سال 87 نیز افزود: با تصویب قانون تسهیل اعطای تسهیلات بانکی، نهادسازی هایی نیز انجام گرفت که از جمله آن تشکیل این کانون بود، هرچند برخی از ذینفعان اصلی یعنی شبکه بانکی به خاطر وجود دل نگرانی هایی نظیر جلوگیری از دخالت سلیقه، با این مجموعه همکاری های لازم را انجام نمی دهند.
رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی، اظهار داشت: هرچند این کانون با تمام سیستم بانکی همکاری می کند اما این کانون دارای دو ذینفع است که بخش اول صاحبان سرمایه و دیگری سیستم اعطای تسهیلات است، البته ناگفته نماند که ذینفع بزرگ اقتصاد کشور است.
سادات گوشه با بیان آنکه، منابع مالی بانک ها صرف پرداخت تسهیلات بلندمدت نمی شود و بیشتر از منابع بودجه ای و توسعه اقتصادی همانند صندوق توسعه ملی برای این امر استفاده می شود، اظهار داشت: بانک هایی که قرارداد عاملیت با صندوق توسعه ملی دارند، بیشتر می توانند از خدمات این کانون بهره گیری کنند البته از آنجا که بیشتر دربخش صنعت و خدمات فعال هستیم و این بخش منابع زیادی نزد بانک صنعت و معدن دارد و چون این بانک اندیشه استفاده از مشاور را دنبال می کند، ارتباط تنگاتنگی با کانون دارد.
وی ادامه داد: هرچند بانک مرکزی، بانک های کشور را ملزم به همکاری با این کانون کرده اما غیر از بانک های صنعت و معدن و کشاورزی، سایر بانک ها که گاهی از خدمات این کانون استفاده می کردند با تغییرات صورت گرفته در بانک مرکزی، جایگاه کانون تضعیف شده و الزام بانک ها نیز دیگر پیگیری نمی شود.
سادات گوشه، تبادل اطلاعات و تعامل با بانک ها را جزو فعالیت های اصلی کانون قلمداد کرد و اظهار داشت: این کانون دارای نیروهای باتجربه و جوان است و می تواند تجربیات خود را به سیستم بانکی ارایه کند.
وی افزود: البته بانک کشاورزی نیز که از ادغام بانک توسعه و کشاورزی ایجاد شده و ماهیت توسعه ای را در اعطای تسهیلات مدنظر قرار می دهد از این کانون مشاوره دریافت می کند اما مابقی بانک ها به صورت تشریفاتی از خدمات آن استفاده می کنند.
سادات گوشه با بیان اینکه، این کانون می تواند به تخصیص مناسب منابع کمک کند، تصریح کرد: البته موضع گیری ها و سیاست گذاری های اقتصادی گاهی عوارضی ایجاد کرده به عنوان مثال بدهکاران بانکی ارزی در دهه 60 به دلیل رشد نرخ ارز از 7 به 60 تومان و در نهایت 120 تومان ایجاد شد و همین امر سبب گردید تا بدهی بانکی آنها افزایش یابد اما در آن زمان از افرادی که بدهی خود را پرداخت کردند، هیچ تشکری نشد اما به افرادی که مطالبات شان معوق شد، تسهیلات جدیدی اختصاص یافت تا مابه التفاوت تحمیلی را بپذیرند.
وی گفت: از آنجا که بیمه تسهیلات و امور پوشش دهنده در کشور نداریم و عقد مناسبی برای پوشش نوسانات نرخ ارز ایجاد نشده، مشکلاتی برای مجریان طرح ها از جمله بدهی های جدید ایجاد شده است.
رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی اظهار داشت: برخی از بدهکاران بانکی تسهیلات بزرگی را دریافت کرده اند که به دلیل مشکلات نمی توانند اقساط بانک ها را پرداخت کنند، هرچند تفاوت نرخ ارز در ماه های پایانی فعالیت دولت دهم که فعالیت های اقتصادی را فلج کرد نباید به عنوان بدهی معوق نگاه کرد.
به گفته سادات گوشه، اقتصاد ایران در سال هایی دارای بدهی معوق اندکی بود در حالی که وضعیت اقتصادی کشور مناسب نبود البته این امر به دلیل آن بود که بانک ها بدهی های معوق را نو و جدید می کردند و به بانک مرکزی گزارش نمی داند و این مساله آنقدر حاد شده که بانک مرکزی بخشنامه هایی را مبنی بر محدودیت اعطای تسهیلات چند باره ارایه کرد.
وی درباره اعضای این کانون نیز گفت: این کانون دارای 270 عضو رتبه بندی شده است و در مجموع بیش از 300 عضو در آن فعال هستند که البته تمام آنها شرایط رتبه بندی را ندارند و در طول سال های گذشته حداقل بیش از 150 طرح توسط این کانون بررسی شده اما عملکرد مجموعه شرکت های عضو کانون بیش از این میزان است.
رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی اظهار داشت: طرح هایی که توسط این کانون بررسی شده دارای درصد معوقات کمتری نسبت به سایر طرح ها دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک ها نیز در بحث مطالبات معوق مقصر بوده اند، گفت: بانک ها می توانند از امکانات و روزنه هایی برای ارایه تسهیلات به طرح هایی خاص استفاده کنند که البته گاهی این طرح ها بنابه دلایلی همانند ضعف تخصص و یا دیگر موارد موفق شده اند تسهیلات دریافت کنند.
رییس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی خاطرنشان کرد: ضرورت های مقطعی کشور همانند جنگ و تحریم، ضرورت ایجاد ریسک هایی را در مواردی ایجاب می کند اما باید تبعات آن را نیز در نظر بگیریم.
سادات گوشه درباره بی اقبالی بانک ها به کانون مشاوران، گفت: بر خی از کارشناسان بانکی معتقدند که کانون کار آنها را کساد می کند در حالی که کانون نقش تسهیلگر برای بانک ها ایفا می کند، ضمن آنکه بانک ها می خواهند براساس ضوابطی تصمیم گیری کنند که نمی توانند آن را به مشاور اعلام کنند و گزارشی که با نظرشان هماهنگ نباشد، مشکلاتی را برای آنها ایجاد می کند.
سادات گوشه گفت: هرچند درصد حضور مشاوران در تسهیلات دهی بانک ها بسیار ناچیز بوده اما اثر پذیرشان بسیار زیاد است و مشاور می تواند در حد نورافکن روی طرح ها اثرگذار باشد.
وی با بیان اینکه ارتباط مالی میان مشاور و بانک وجود ندارد، اظهار داشت: مشاوران با سرمایه گذاران بانکی براساس جداول دستمزد که توسط کانون تهیه شده قرارداد منعقد می کنند.
منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی