یک تحلیل .......... ( شماره 03- 03 اسفند 92)

v     یک پروفسورژاپنی می نویسد 80 درصد مسائل را باید به کمک 6 سئوال  فهمید و اگر به کمک 6 سئوال فوق فهم مطلب حاصل نشد حتما به خوبی طراحی نشده اند؛

v     اولین شاخص : میزان وصولی درآمد نفت

اقتصاد ایران نفتی است. نفت صادر میشود و درآمد آن از کانال بودجه دولت به اقتصاد منتقل می شود و در جامعه قدرت خرید ایجاد می کند، نوسان درآمد نفت قدرت خرید را در جامعه جابجا می کند.

ü      وصولی درآمد نفت در سال 1390 معادل دو میلیون و سیصد هزار بشکه در روز ⁽¹⁾

ü      وصولی درآمد نفت در  4 ماهه اول سال 1391 معادل  یک میلیون و سیصد هزار بشکه در روز ⁽²⁾

ü      وصولی درآمد نفت در  8  ماهه بعدی سال 1391 معادل  یک میلیون بشکه در روز⁽³⁾

ü      وصولی درآمد نفت در شش ماه اول سال 1392 معادل  550 بشکه در روز ⁽⁴⁾

ü      وصولی درآمد نفت در 1391 تقریبا نسبت به سال 90 به نصف کاهش یافت⁽⁵⁾

ü      وصولی درآمد نفت در  شش ماهه اول سال 1392 نسبت به سال 91  مجددا تقریبا به نصف کاهش یافت

v     جدول واریز درآمد نفت به خزانه گواه کاهش 57 درصدی درآمد نفت به دلار است  ⁽⁶⁾

ارزیابی :

ü      درآمد نفت در شش ماهه اول سال 92  فقط به اندازه اداره امور جاری کشور است و از محل درآمد نفت امکان سرمایه گذاری در کشور وجود ندارد لذا بخش سرمایه ای کشور باید به شدت کوچک شود؛

ü      برآمده از یک چهارم شدن درآمد نفت ، ساخت و ساز ، امورپیمانکاری ، و خریدهای سرمایه ای مثل خرید خودرو باید به شدت کاهش یابد

ü      مصرف سیمان  و فولاد در کشور باید به شدت کاهش یابد 

v     دومین شاخص : فروش سیمان ( متغیر مکمل در مورد فروش در بخش سرمایه ای )

ü      مصرف سیمان در دی ماه 3 میلیون تن ⁽⁷⁾

ü    مصرف سیمان در دی ماه نسبت به سال 89 ، 44 درصد کاهش نشان می دهد؛

ü    کاهش مصرف سیمان به میزان 44 درصد نشان می دهد کیک اقتصاد به اندازه کاهش درآمد نفت کوچک نشده است و درآمدهای دیگری در کشور وجود دارد که به این نسبت کاهش نیافته است و با وجود کاهش 67 درصدی درآمد واریزی نفت به اقتصاد ،معدل مصرف سیمان فقط 44 درصد کاهش یافته است؛

ü    تولید پتروشیمی معادل 600 هزار بشکه ارزش حرارتی نفت است، در عمل تولید پتروشیمی 50 هزار بشکه از وصولی درآمد نفت در بودجه کشور بیشتر است، ایران بیشتر از آنچه که نفت محور باشد پتروشیمی محور است ، ارزش تولیدات پتروشیمی معادل 21 میلیارد دلار در سال است که 5 میلیارد دلار از درآمد سهم دولت در بودجه بیشتر است؛

ü    تولید سنگ آهن از 5 میلیون تن به 20 میلیون تن افزایش یافته است و در سال جاری اولین محصول صادراتی پس از نفت بوده است؛

ü    مصرف سیمان نشان می دهد کیک اقتصاد 44 درصد کوچک شده و کاهش 67 درصدی درآمد نفت به این میزان به کوچک شدن اقتصاد نیانجامیده است؛     

v     سومین شاخص : حجم چک مبادله شده : کاهش 49 درصدی نسبت به سال 89 به حسب دلار ⁽⁸⁾

ارزیابی :

v     بر اساس سه متغیر درآمد نفت ، چک مبادله شده و مصرف سیمان ، باید مصرف فولاد در کشور حدودا نصف می شد اما کارخانه های فولاد تولید را بالا بردند و این کشور را با مازاد فولاد. مواجه کرد واردات باید متوقف شود و تولید داخلی متوقف شود تا مازاد تولید جذب شود.

v     همین اتفاق برای واردات مواد غذائی رخ داده است واردات مواد غذائی در سطح سال های گذشته است اما به سبب واردات در سطح گذشته اکنون بازار با مازاد مواجه است و قیمت داخلی کمتر از قیمت خارجی است.

v     همین اتفاق برای چای رخ داده است.

v     چهارمین شاخص : حجم معاملات روزانه بورس

ü      کاهش از 800 میلیارد تومان معدل سه ماه گذشته به 60 میلیارد تومان در روز 26 بهمن 92. ⁽⁹⁾

v     پنجمین شاخص: تعداد چک های فعال در دادگستری

ü      12 میلیون چک برگشتی در دادگستری در دست بررسی است با توجه به وجود 21 میلیون خانواده در کشور و وجود 12 میلیون خواهان و خوانده در هر چک، تعداد خانواده های درگیر چک از تعداد خانواده های کشور بیشتر است، البته احتمالا 70 تا 80  درصد خانواده ها اساسا درگیر مسئله چک نیستند لذا نسبت چک بلامحل به  خانواده های درگیر، بسیار بالاست؛

ü      همه کسانی که چک بلامحل دارند سوء نیت نداشته و بخش اکثریت آنها کسانی هستند که آینده را درست پیش بینی نکرده و یا وارد سرمایه گذاری های فاقد توجیه اقتصادی شده اند لذا این شاخص نشان می دهد که تا چه اندازه سرمایه گذاری در کشور در مسیر غلط قرار دارد و بازار در تشخیص مسیر درست، اشتباه عمل می کند

ü      تعداد چک برگشتی گواه گونه ای اغتشاش در مناسبات مالی بین فعالین اقتصادی است.  

ششمین شاخص: تعداد واحد مسکونی معامله شده ⁽¹⁰⁾

ü       میزان فروش واحد مسکونی از اول  آذر به شدت کاهش یافته است. 

ü      طی 12 ماه  ماه آینده فروش واحد مسکونی از سطح سال 1380 نیز کمتر است.   

ارزیابی فضای کسب و کار

v     مصرف در کشور بین 40 تا 60 درصد نسبت به سال 89 کاهش یافته است

v     در بخش فولاد تولید به این نسبت کاهش نیافت و حتی تولید تا اول آذر 1392 در کارخانه های ذوبی در سطح سال 89 بود لذا این بخش با مازاد تولید  قابل ملاحظه مواجه شد

v     واردات مواد غذائی در سال جاری در سطح سال 89 است واردات مواد غذائی در گذشته حدود 10 میلیارد دلار بود و اکنون نیز 10 میلیارد دلار است در حالی که مصرف کاهش یافته است اگر چه مصرف مواد غذائی در سطح سیمان و بقیه کالاها کاهش تا 60 درصدی نداشته اما واردات در سطح سال 89 کشور را با مازاد مواجه کرده است اکنون قیمت مواد غذائی وارداتی کمتر از قیمت خارجی آن است و علت مازاد بودن عرضه بر تقاضاست.

v     همین اتفاق برای واردات چای رخ داده و بازار با مازاد عرضه مواجه است و قیمت داخلی کمتر از قیمت خارجی آن است

v     مشکل عبارت از این است که در بسیاری از بخش ها تولید و واردات متناسب با کاهش قدرت خرید مردم کاهش نیافته و این بازار را با مازاد عرضه نسبت به تقاضا و کاهش شدید سود ناشی از فروش مواجه کرده است. در مواردی که عرضه بسیار بیش از تقاضاست و بازار با زیان ناشی از فروش مواجه شده است.

v     بازار  طی شش ماه آینده با کاهش تولید و واردات ، تعادل را مجددا برقرار می کند.

^{(1) منبع: عملکرد بودجه و خزانه  -  (2) منبع: عملکرد بودجه و خزانه   -   (3) منبع: عملکرد بودجه و خزانه   -   (4) منبع: عملکرد بودجه و خزانه  - (5) منبع: عملکرد بودجه و خزانه}  

^{(6) منبع: عملکرد بودجه و خزانه   -   (7) منبع: دبیر انجمن تولید کنندگان فولاد ایران - (8) منبع: سایت بانک مرکزی - (9) - منبع: سایت بورس کالا}

^{(10) منبع: آمار سالهای 1370 تا 1390 سایت اداره ثبت اسناد و املاک -  (11) منبع: سایت اتحادیه املاک کشور}   

لطفا جهت برقراری تماس ، اظهار نظر و انعکاس  دیدگاه خود(در صورت تمایل)، با آدرس نویسنده، جناب آقای دکتر محمد حسین ادیب تماس حاصل فرمایید :

ایمیل: mhadib@irsteel.com     فکس: 88822939