از آنجایی که سه شرکت معدنی بزرگ جهان دارای ذخایر زیادی از سنگ آهن خلوص بالا در سراسر جهان هستند و دو سوم عرضه جهانی این بازار را در دست دارند همیشه قادر بوده اند تغییرات مورد نظر خود در سیستم قیمت گذاری و قراردادها را بر فولادسازان تحمیل کنند. چین که 618 میلیون و 640 هزار تن سنگ آهن در سال 2010 وارد نمود تا نیاز خود را برای تولید فولاد مرتفع سازد همچنان قراردادهای کوتاه مدت را نقد می کند و معتقد است به شرکت های معدنی اجازه می دهد سود بالایی به دست آورند در حالی که فولادسازان ضرر می دهند.
در این موضوع که شکایت فوق تا حدودی درست است نباید تردید نمود. در حالی که حجم سنگ آهن وارداتی به چین سال گذشته 4/1 درصد افت داشت، هزینه واردات حدود 30 میلیارد دلار رشد داشت علت این بود که متوسط قیمت سنگ آهن وارداتی 61 درصد بالا رفته به 145 دلار در هر تن رسید. این رشد قیمت حاشیه سود صنعت فولاد چین را در سال 2010 نسبت به 3/7 درصد سال 2007 کاهش داد به 9/2 درصد رساند. ضمنا متوسط حاشیه سود صنایع در چین سال گذشته 2/6 درصد بود.
شرکت های معدنی به دنبال قراردادهای ماهانه نیز هستند. نه تنها فولاد سازان بلکه مصرف کنندگان فولاد نیز درگیر این مسئله شده اند. شرکت های خودروسازی با تغییر مداوم قیمت فولاد موافق نیستند چون بر برنامه های مالی آن ها تاثیر سوء می گذارد.
برخی خبر ها حاکی از آن است که فعالان بازار سنگ آهن و فولادسازان چینی نسبت به آینده به کارگیری بیشتر قراردادهای ماهانه سنگ آهن خوش بینند. به نظر آن ها اگر شرکت معدنی ریو تینتو نیز قراردادهای ماهانه ببندد با توجه به روند نزولی قیمت سنگ آهن در سال های آتی، چنین تغییری برای چینی ها بد نخواهد بود. به نظر آن ها قیمت گذاری کوتاه مدت تر روند تغییرات بازار را بهتر نمایان می سازد.
از آنجایی که ظرفیت تولید فولاد خام چین احتمالا به اوج 700 میلیون تن در سال می رسد و افزایش عرضه سنگ آهن از سال 2012 نمایان خواهد شد، مسئله عرضه دیگر موجب نگرانی نیست و فولاد سازان چینی نگران اوضاع نیستند. به نظر اغلب تحلیلگران توازن عرضه و تقاضا حداقل تا سال 2013 تا 2014 به نفع فولادسازان تغییر نخواهد کرد. چینی ها با تغییر سیستم قیمت گذاری ریو تینتو به سیستم ماهانه معتقدند برای آن ها اوضاع عوض نمی شود. البته با قیمت گذاری ماهانه کارهای اداری هر دو طرف افزایش می یابد و برنامه تولید هر دو طرف دچار دردسر هایی خواهد شد. هزینه تولید فولادسازان چینی بدون توجه به خرید ماهانه یا فصلی ثابت خواهد بود.
قیمت گذاری فصلی بر اساس متوسط قیمت ماهانه است و در دراز مدت هر تفاوتی میان قیمت گذاری فصلی و ماهانه جزیی خواهد بود تنها اختلاف این است که قیمت گذاری ماهانه به بازار نزدیک تر است. با توجه به این که بازار فیوچرز سنگ آهن در حال توسعه است تمایل بیشتر به قیمت گذاری بر اساس شاخص قیمت ها امری طبیعی است و چینی ها باید خود را با مکانیزم های مختلف قیمت گذاری سنگ آهن وفق دهند.
مرکز خدمات فولاد ایران